- Còn có điều gì nữa. Đã bảo ta thì vừa già, vừa dốt nát lại hết thời rồi.
Tuy vậy có mấy điều ta hằng suy tư về việc giữ nước, nên cứ nói, thượng
hoàng và hoàng thượng nghe nếu trái tai xin đừng bắt lỗi.
Ta nghĩ quân Mông Cổ trước sau sẽ quay lại. Bệ hạ phải lo đối phó
trước đi. Ta xem như vậy thì quân Mông Cổ có ưu thế nhất về sự nhanh
hoạt biến ảo. Quân Mông Cổ có thuật đánh vu hồi rất lợi hại, khiến lấy quân
ít địch quân nhiều có hiệu quả. Lính Mông Cổ có sức khỏe dẻo dai, khí giới
của nó thật là lợi hại. Cứ xem những thứ ta bắt được của nó như cung, kiếm
và áo giáp thì đủ biết. Quân Mông Cổ còn tìm ra chỗ yếu của đối phương
rất nhanh. Ví như tượng binh của ta, thông thường như quân nước khác
trông thấy tượng binh là hoảng sợ. Các giống ngựa khác trông thấy voi là
chạy. Thế mà ngựa Mông Cổ không sợ voi của ta. Quân Mông Cổ tìm ngay
ra chỗ yếu của voi là đôi mắt, chúng nhằm thẳng mắt voi của ta mà bắn.
Một hai con bỗng nhiên bị mù mắt, bị đau choáng thế là quay đầu lại. Một
hai con quay lại các con khác quay theo, thế là trận địa của ta rối loạn. Cho
nên phải xem xét lại cách đánh, quy mô đánh và khí giới phải chế tác cho
tinh nhạy. Ta xem như cung của quân Mông Cổ thì sức quân ta không dùng
được, cánh cung dài và cứng. Vì vậy sức bật mạnh, tầm bắn xa. Vậy thời
phải chế tác loại khí giới nào vừa sức quân ta nhưng lợi hại hơn khí giới của
giặc.
Còn như đường lối bang giao phải dẻo mềm hơn. Ta chắc mai này sứ
Mông Cổ vào ta còn hống hách hơn, láo xược hơn, vì thế nước của nó mạnh
hơn. Phải làm sao tránh được chiến tranh. Vạn nhất không tránh được thì
hãm cho nó nổ ra chậm hơn, chậm một ngày cũng quý. Bởi mọi thứ bây giờ
ta mới bắt đầu, còn giặc đã có sẵn từ lâu. Vì vậy ta cần phải có nhiều thời
gian để lo liệu. Chính vì thế phải dẻo mềm với sứ giặc, phải thuyết phục nó,
kể cả mua chuộc nó, chứ không thể dùng lại cái chước cứ sứ giả đến ăn nói
hỗn láo là bắt trói nó giam lại. Khi nước địch đã quá mạnh, chỉ cần một cớ
rất vu vơ là nó có thể xua quân qua biên thùy ngay. Cho nên đôi khi phải lui
một tí, nhẫn một tí.
Thái sư nhìn lên trần nhà rồi lại nhìn ra ngoài trời và nói với vẻ bồn
chồn, lo lắng: - Anh em Hốt-tất-liệt có thể thu xếp được với nhau hoặc giết
