Lạ thay thân thể Trần Thủ Độ như vừa được tiếp thêm sinh khí.
Gương mặt ông như hồng trở lại, cặp mắt nhăn nheo từ từ hé mở, dường
như ông thu hết sinh lực dồn vào đôi mắt trùm lên Trần Cảnh một cái nhìn
thao thiết nhất trong đời và từ cặp mắt kia như lóa lên một ánh chớp, cùng
lúc môi thái sư mấp máy nói hai tiếng thuần hơi: “Chú đi!”. Da mặt thái sư
bỗng tái sạm, người xẹp hẳn xuống. Vậy là hồn ông vừa thoát xác. Thượng
hoàng Thái tông bật khóc. Không khí tang tóc bao trùm.
Đã biết sinh tử là lẽ thường hằng, Thái sư hưởng thọ ở tuổi bảy mươi
mốt, thế nhưng bỗng nhiên bị mất người thân, Thái tông thấy một sự cô đơn
trống vắng. Vì từ khi hai thân sớm lìa thì chú ấp ủ trông nom chẳng khác
tình cha. Có thể nói từ khi tám tuổi, chú kèm cặp răn dạy để trở thành người
cầm cương chính quốc gia tới nay ngót bốn chục năm ròng ở ngôi thống
quốc, quyền nghiêng thiên hạ, nhưng suốt cuộc đời chú không làm một điều
gì mưu lợi riêng tư. Tận tâm với nước cho đến hơi thở cuối cùng. Tháng
bảy năm ngoái còn đi duyệt quân tập trận tận Bạch Hạc, lại cuối tháng mười
vừa rồi còn đi kiểm xét biên cương khắp một vùng Châu Lạng. Không bệnh
mà đi, minh mẫn tỉnh táo cho đến phút chót. Đúng là chú có cốt cách của
một bậc tiên thánh.
Thượng hoàng Thái tông cho làm ma thật to để tỏ lòng biết ơn Thái
sư, lại sai các quan trong triều đến tận nhà tế đúng bảy ngày. Thượng hoàng
thân mặc áo trở và chịu tang như một người con.
Ngày cất quan Thái sư, con cháu trong hoàng gia, hoàng tộc và các
quan trong triều đến đông chật ních. Tiếng kèn, trống xen tiếng than, tiếng
khóc thật là ảo não, bi thương. Mặc dù khi sống ông ở ngôi cực phẩm, lúc
chết hai vua túc trực bên linh cữu, các đại thần tới lễ viếng không thiếu một
ai. Trong đời ít người so được với ông, thế nhưng không có cái chết nào lại
không nhuốm màu bi ai.
Trong đám tang có hai người đàn bà mặc áo sô gai khóc lăn khóc lộn,
ấy là công chúa Chiêu Thánh và Trịnh Huyền vốn là người hầu của bà Linh
từ quốc mẫu Trần Thị Dung, sau lại về hầu và kết nghĩa chị em với Chiêu
Thánh.
