sai về hầu lại lệnh bà. Đối với quan Thừa chỉ, Trần Thủ Độ không những
không tiết lộ hành vi phản kháng của ông, không trả thù ông, mà còn tôn
trọng, thậm chí kính trọng ông. Vì vậy, quan Thừa chỉ đã hợp lực cùng Trần
Thủ Độ ổn cố xã hội vào những năm đầu của triều đại mới. Chỉ đến khi
Trần Thủ Độ gây ra vụ ép Trần Cảnh lấy Thuận Thiên - vợ của anh trai
mình là Trần Liễu, ông mới giận vì sự loạn luân vô đạo ấy mà bỏ đi ở ẩn.
Tuy vậy, ông vẫn theo dõi hành tung của Trần Thủ Độ, thấy các việc làm
đều xuất phát từ lợi ích quốc gia dân tộc. Vì thế khi nghe tin Trần Thủ Độ
qua đời ông mới từ chốn rừng sâu về viếng, gọi là đáp lại cử chỉ cao thượng
của Trần Thủ Độ đối với ông và Trịnh Huyền thuở trước.
Thấy Trịnh Huyền xúc động thái quá, cụ lại ghé vào tai Huyền nói
nhỏ: “Ta sẽ ghé thăm vợ chồng con. Ta biết chỗ con ở bên hồ Dâm Đàm
rồi”. Nói xong, cụ lại rẽ gậy rời khỏi đám tang.
Mọi người nhìn theo cụ và đều có chung cảm nhận đó là một tiên ông
vừa xuống trần để viếng tang Thái sư Trần Thủ Độ, và chỉ làm có mỗi việc
đó rồi cụ lại về trời.
Trần Thủ Độ trong nhiều năm được coi như một cột trụ vững chắc
nhất của triều đình, thế nhưng ông mất đi triều đình không vì thế mà xô
lệch. Ấy cũng bởi ông để lại phía sau mình những người tài đảm, cân quắc
đủ sức lèo lái con thuyền quốc gia.
Sau đám tang người ta bình phẩm về ông khá nhiều. Đại khái khen có,
chê cũng có. Công có, tội cũng có. Rốt lại với Thái sư thống quốc Trần Thủ
Độ thì công nhiều hơn tội, ông để lại nhiều gương tốt không chỉ cho thời
nay mà các đời con cháu mai này vẫn nên học, nên theo. Đó là tấm lòng tận
trung với nước, công bằng, liêm khiết, thượng tôn pháp luật, không vị tình
riêng. Tuy nhiên, việc ông khơi mào cho chuyện loạn luân thì đó là một lỗi
lầm không thể tha thứ, và không gì có thể biện minh được, dù công lao ông
trùm thiên hạ, dù ông là cha đẻ của một vương triều oanh liệt vào bậc nhất
trong lịch sử nước nhà.
Dù vua Thánh tông có truy tặng Trần Thủ Độ tước vị Thượng phụ
thái sư Trung vũ đại vương và trước đó khi ông còn sống, vua Thái tông có
