như ông vừa đi vừa nghĩ một điều gì đó. Vương dừng bước trước bục án
thư vái nhà vua hai vái, quay lại vái các đồng liêu một vái rồi nói:
- Tâu bệ hạ, các quan nói đã cạn nhẽ, xin bệ hạ thâu lấy những điều
ích lợi nhất ban thành chính lệnh, thần chỉ xin tâu báo đôi điều mà thần đã
suy nghiệm. Tâu, nhà Đại Nguyên một khi nó đã tóm thâu xong toàn xứ
Trung Hoa, chỉ cần nó chấn chỉnh sự cai trị một vài năm thời nó có sức
mạnh ngang trời đất, đúng như tướng quốc thái úy dự liệu. Tâu, nó có sức
mạnh là một việc, nhưng nó có nuốt trôi được thiên hạ hay không lại là một
việc khác. Nếu thiên hạ sợ nó, chỉ chờ nó đến để dâng thành nộp đất thì dẫu
cả nghìn thiên hạ nó cũng nuốt chửng hết. Nhưng nếu thiên hạ gan góc
chống lại nó thì hồ dễ nó đã làm gì nổi. Ví như năm Kỷ Mùi (1259) Đại
Hãn Mông-kha đem tới mấy vạn quân đánh Hợp Châu (Tứ Xuyên) vây chặt
thành Điếu Ngư. Một tòa thành nhỏ do tướng Vương Công Kiên trấn giữ.
Thế mà quân Mông Cổ vây hãm tới sáu tháng không hạ nổi, cho tới tháng
tám năm ấy Mông-kha trúng đạn tử trận, quân Mông Cổ phải bỏ thành tháo
chạy.
Một tòa thành nhỏ bằng cái đấu đã cầm chân hàng vạn quân Mông Cổ
quá nửa năm trời, lại còn giết được cả Mông-kha Đại Hãn tức là vua nước
giặc. Thử hỏi, nếu Trung Hoa thành nào cũng là thành Điếu Ngư, tướng nào
cũng là Vương Công Kiên thì vua tôi đâu có bị dồn đuổi nhục nhã như ngày
nay.
Tâu bệ hạ, lo việc vũ bị trước hết nên lo việc dạy tướng, dạy quân có
ý chí kiên cường kháng giặc mà thành Điếu Ngư và Vương Công Kiên
chính là tấm gương sáng để ta noi. Tuy nhiên bệ hạ nên có kế sách để người
dân ít nhiều đều có sản nghiệp, kịp khi giặc đến người ta có cái để mất thì
người ta mới đem sinh mệnh ra để cố giữ. Một khi người ta không có gì để
mất thì người ta cũng chẳng biết mình phải giữ cái gì. Khi người dân có
chút sản nghiệp rồi, ta sẽ dạy dân lòng yêu nước, lòng dũng cảm, giữ nước
cũng tức là giữ nhà vậy.
Nghe Hưng Đạo vương nói, nhiều người tỏ vẻ tâm đắc. Đó là cái gốc
để giữ nước, nhưng khó thay, lấy đất đai đâu chia cho những người vô điền
sản.
