- Nước ta trải dài từ châu Vĩnh An, bắt đầu từ bãi Sa Vĩ - Mũi Ngọc
đến tận cửa Nhật Lệ đều được biển cả bao bọc trải tới mấy ngàn dặm vừa
thuận cho ta lại vừa khó cho ta trong cái thế phòng thủ đất nước, các khanh
có kế sách gì làm cho vùng biên hải của ta được an toàn.
Lê Tần thưa:
- Tâu bệ ha, nỗi lo muôn đời của ta vẫn cứ là từ phương bắc. Nay lại
có thêm vùng tây bắc giáp giới nước Đại Lý, quân Mông - Thát đang ngó
dòm. Cũng may là nhà Tống từ khi Lý Thường Kiệt đánh cho đại bại tới
nay vẫn đang lún sâu vào thế yếu suy, rối nát. Mà thực ra họ chỉ có lợi thế
về thương thuyền thôi chứ lực lượng thủy quân với hải đoàn của họ không
có gì đáng kể, còn như quân Mông - Thát lại chỉ quen vùng vẫy chốn thảo
nguyên, thế mạnh của nó là kỵ binh với các kỵ đội vô cùng lợi hại. Cho nên
lợi thế của chúng là các vùng đất bằng khô ráo, chứ nếu nó theo ta tới các
miền sông nước hoặc biển khơi thế này sẽ bị quân ta dìm chết sạch.
Theo thần, mặt biển của ta hiện nay tuy mênh mông, trống trải nhưng
vẫn chưa đáng ngại, nhưng về lâu về dài phải nghĩ tới việc xây dựng một
đội hải binh mạnh với các hạm thuyền có thể chở tới vài chục đô quân kèm
theo lương thảo, khí giới, nước ngọt và có thể lênh đênh nhiều ngày trên
biển.
- Ta cũng đã nghĩ điều Lê Tần nói, nhưng xây dựng hải binh tốn kém
lắm, lúc này chưa thể tính đến.
- Tâu bệ hạ, - Trần Khuê Kình nói - Có một cách khác ít tốn kém hơn
nhưng thành tựu thu về chắc là không nhỏ. Theo thần, trong khắp các vùng
duyên hải, vùng nào có bãi cá lớn, có nhiều người quen thạo nghề biển
nhưng vì họ vốn ít, lưới ngắn thuyền nhỏ thì nhà nước cho họ vay tiền dài
hạn không lấy lãi để họ sắm lưới lớn, thuyền to ra khơi đánh cá. Nếu được
như vậy ta thu về được ba cái lợi: Một là ta có nhiều cá để bồi dưỡng sức
dân. Dân duyên hải do đấy mà giàu có thêm lên. Hai là lúc nào ta cũng có
thuyền bè trên mặt biển tựa như nhà có chủ. Nếu có thuyền bè lạ xâm phạm,
lập tức có người báo về đất liền ngay. Ba là có nhiều ngư phủ ra khơi đánh
cá quen thạo với biển cả, dạn dày sóng gió, luồng lạch đi lại nông sâu, bãi
