Vua nhìn bao quát một dải đất liền xanh đuối tầm mắt, lại quay nhìn
ra biển, vua chỉ tay về phía các hòn đảo mờ xa hỏi:
- Các hòn đảo ấy thuộc về nước mình chứ?
- Tâu bệ hạ đúng như vậy, Đông hải đô tổng quản trả lời.
- Đã có người ở chưa?
- Tâu bệ hạ chưa ạ.
- Đảo có to không, có thung lũng có thể khai thác thành ruộng cày cấy
được không?
- Tâu bệ hạ được ạ. Nhưng cấy trồng cái gì cũng không giữ được vì
thú rừng ăn củ quả và rễ cây trên các đảo nhiều lắm. Ví như lợn rừng, nhím,
khỉ, nai, cầy, chuột.
- Vậy chớ ta đã làm dấu mốc gì ở đấy để chứng tỏ đất ấy là của ta?
- Tâu bệ hạ lũ thần có đi vòng quanh các đảo ấy thì đảo nào cũng có
một tấm bia đá to xây gắn vào trụ gạch trên khắc hàng chữ: Đại Việt - Ất
mùi (1055) Long Thụy Thái Bình nhị niên.
Vua Thái tông vui vẻ gật đầu nói:
- Vậy là vua Lý Thánh tông lên ngôi năm trước thì năm sau ngài đã
tuần du khắp nước và cho dựng bia chủ quyền ở nhiều nơi.
Vua cúi xuống vốc một vốc cát trắng phau dưới chân cột cờ chìa cho
mọi người xem rồi nói:
- Mỗi hạt cát này đều thấm đẫm máu xương của tổ tiên biết bao đời
mới có được. Cũng có thể mỗi hạt cát này ta phải đổi một mạng người đấy.
Vậy ta và các khanh cùng dân nước phải giữ lấy, đời đời con cháu phải giữ
lấy. Một thước, một tấc núi sông, biển đảo đều không được để lọt vào tay
quân thù. Kẻ nào để hao tổn dù chỉ một tấc núi sông ta, thì chính nó là kẻ
thù của cả dân tộc, và lịch sử sẽ đời đời nguyền rủa nó.
Đêm ấy vua và đoàn tùy tùng nghỉ lại Mũi Ngọc Sơn. Ở một điểm địa
đầu của đất nước, trong tâm thức nhà vua cứ rạo rực không sao ngủ được.
Vua Thái tông nhẩm tính các mốc dựng nước gian nan của tổ tiên từ mấy
