vài miếng thịt bò. Cùng giam với Bác đều là những người bị
bắt vì chính trị, những người phạm tội khác bị giam riêng.
Dù cực khổ và có lẽ cái chết đã treo sau ót, những người tù
cách mạng không hề tỏ vẻ lo sợ, họ vẫn vui cười như
thường. Tối nào, đến giờ đi ngủ, họ cũng hát vang Quốc tế
ca và nhiều bài hát cách mạng khác, bất chấp bọn lính gác
ngục đe dọa la lối om sòm.
Đời sống vật chất trong nhà tù, tóm tắt là như vây.
Mấy tháng về sau, vì sức yếu và nhờ có ông Lô- đơ-bai vận
động. Bác được đưa vào nhà thương, điều kiện ăn ở có dễ
chịu hơn.
Khi bị bắt giam, trong tâm trạng chỉ có một điều là lo.
Không phải lo số phận mình sau này sẽ ra sao, vì sẵn biết
rằng kết quả cuối cùng chỉ có thể: hoặc là sẽ bị bọn thực
dân thủ tiêu; hoặc là sẽ thoát khỏi xiềng xích, trở lại hoạt
động cách mạng. Lo là lo những công việc mình làm chưa
xong, ai sẽ tiếp tục làm thay? Ít nhiều kinh nghiệm mình đã
gom góp được, làm thế nào để truyền lại cho đồng chí khác.
Những mối manh và những địa điểm chỉ có mình biết, từ
nay ai sẽ xây dựng lại?... Đảng ta tuy mới thành lập, nhưng
uy tín đã cao, đấu tranh đã mạnh, giai cấp công, nông đều
trông vào sự dắt dìu của Đảng; đồng thời bọn thực dân ra
tay khủng bố, nhiều đồng chí bị bắt và bị hy sinh, nhiều tồ
chức bị phá vỡ, từ nay công tác cùa Đảng sẽ tiến hành ra
sao? Ai sẽ hướng dẫn những chiến sĩ mới, anh dũng có thừa
nhưng kinh nghiệm còn thiếu? Lo hết việc này, lại lo đến
điều khác. Chỉ lo suông mãi không giải quyết được, cho
nên:
"Ngổn ngang trăm mối bên lòng
