Một buổi mai, ông Nguyễn nấu cơm trong một cái sanh nhỏ
bẳng sắt tây trên ngọn lửa đèn dầu. Với một con cá mắm
hoặc một tí thịt. Ông ăn một nửa và để dành một nửa đến
chiều. Có khi một miếng bánh mì với một miếng pho mát là
đủ ăn cả ngày. Ông trọ ở một phòng nhỏ trong khách sạn rẻ
tiền ở xóm lao động. Phòng chỉ kê được một chiếc giường
sắt chật, một cái bàn nhỏ và một cái ghế. Chỉ thế thôi,
không có gì khác.
Về mùa đông lạnh, mỗi buổi sáng trước khi đi làm, ông để
một viên gạch vào lò bếp của khách sạn. Chiều đến, ông
lấy viên gạch ra, bọc nó vào trong những tờ báo cũ, để
xuống dưới nệm cho đỡ rét.
Thường thường, ông chỉ làm việc nửa ngày, làm buổi sáng
để kiếm tiền, còn buổi chiều thì đi đến thư viện hoặc đến dự
những buổi nói chuyện chính trị. Tối đến, ông đi dự mít tinh
ở Pa-ri. Có rất nhiều cuộc mít tinh. Chính ở đây ông đã làm
quen với những người như ông Lê-ông Bơ-lom (Leon Blum),
Bơ-rác (Bracke), nhà văn Vay-ăng Cu-tuya-ri-ê (Vaillant
Cuoturier), giáo sư Mác-xen Ca-sanh (Marcel Cachin), nghị
viên Mác Sô-nhi-ê (Mac Saughier), bà nữ văn hào Cô-lét
(Colette) v.v…
Hầu hết trong những buổi mít tinh ấy, ông đều phát biểu ý
kiến. Vì ông là người ngoại quốc độc nhất trong những nơi
này, và vì ông có vẻ dễ mến cho nên thính giả thích nghe
ông. Ông Nguyễn khéo lái những vấn đề đang thảo luận
sang vấn đề thuộc địa, đặc biệt là vấn đề Việt Nam. Ví dụ:
có một lần bác sĩ Cu-ê (Coue) nói về thuật thôi miên. Nhiều
người phát biểu ý kiến, người này đồng ý, người kia phản
đối phương pháp chữa bệnh bằng thôi miên. Đến lượt ông
