ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC - Trang 75

Tám giờ sáng hôm sau tôi lại đến. Đồng chí Nguyễn Ái Quốc
đã chờ tôi, vẫn bộ quần áo dạ đen xuềnh xoàng hôm qua
để dắt tôi đi chơi Pa-ri. Chúng tôi ra phố, đi vòng vèo qua
rất nhiều đường, qua cái phố Mông-giờ (Monges) dài lắm,
chúng tôi kéo bộ miết. Tôi để ý thấy đôi giầy của đồng chí
Nguyễn Ái Quốc đã cũ, là loạt đế rất cao, có cổ để đi bộ lâu
mòn, lâu hỏng. Vừa đi vừa nói chuyện, độ gần một giờ sau,
đồng chí dắt tôi vào phòng triển lãm hội họa. Thú thật lúc
đó còn trẻ tôi không hiểu hội họa nên cũng không thích
lắm. Nhưng đi với đồng chí Nguyễn Ái Quốc là thú rồi.
Phòng triển lãm bày đến mấy trăm bức kỳ họa và rất đông
người xem. Đồng chí Nguyễn Ái Quốc quen nhiều lắm. Luôn
luôn thấy có người lại bắt tay và gật đầu chào đồng chí.
Đồng chí Nguyễn Ái Quốc xem tranh rất lâu, rất kỹ, ngắm
từng bức với bình phẩm với các bạn Pháp lúc đó cùng xem
với đồng chí. Những lời bình phẩm tỏ ra đồng chí rất hiểu
văn hóa Pháp, rất sành nghệ thuật. Các bạn Pháp gật gù rồi
trao đổi ý kiến với đồng chí. Tôi đứng nghe, thấy hay, cũng
đâm ra chú ý ngắm tranh hơn. Tôi nhớ có bức tranh của
đồng chí Vay-ăng Cu-tuy-ri-ê, đồng chí Nguyễn Ái Quốc
xem đi xem lại mãi. Mấy năm sau này, tôi về Pa-ri làm thợ
in ở xưởng của lão tư bản Đăng-gông, xưởng này in cho báo
“Nhân đạo” và báo “Việt Nam hồn”, tôi vẫn thường gặp
đồng chí Cu-tuy-ri-ê. Thật là một người tri thức. Hiểu rộng,
khiêm tốn, vui vẻ, hết sức quan tâm đến các nước thuộc
địa. Lúc ấy tôi mới biết đồng chí Nguyễn Ái Quốc và đồng
chí Cu-tuy-ri-ê là bạn thân của nhau. Xem hai tiếng đồng
hồ, đến mười một giờ trưa. Điện Păng-tê-ông ở ngay trước
phòng triển lãm. Chúng tôi tạt vào một lát rồi ra. Đồng chí
Nguyễn Ái Quốc đưa tôi đến phố Đê-Các-mơ (Des Carmes)
vào một hiệu ăn của một người Hoa kiều gọi cơm. Bữa ấy