được dọn đi; nhưng anh không thấy khó chịu, mặc dầu anh rất sốt ruột muốn
được nghe nói về lịch sử của Shangri-La. Chắc hẳn trong anh cũng có một
chút nào cái nhạy cảm miễn cưỡng của Kou Kai Tchou.
Cuối cùng dấu hiệu được đưa ra, cũng vẫn một cách bí mật, người hầu
vào dọn bàn rồi đi ra. Không cần màn đầu, tu viện trưởng bắt đầu nói:
"Ông Conway thân mến, chắc ông đã biết rõ những nét chính của lịch
sử Tây Tạng. Ông Tưởng đã cho tôi biết là ông đọc rất nhiều trong thư viện
ở đây, và tôi tin chắc ông đã nghiên cứu những cuốn sử tuy hiếm hoi nhưng
cực kỳ thú vị viết về vùng này. Dù sao chăng nữa thì ông cũng biết rằng Cơ
đốc giáo dòng Nestorian
[1]
đã được truyền bá rộng khắp châu Á vào thời
Trung Cổ, và dư âm của nó còn rơi rớt lại rất lâu sau thời kỳ nó bị tàn lụi.
Vào thế kỷ thứ mười bảy, việc khôi phục Cơ đốc giáo được thúc đẩy trực
tiếp từ Tòa thánh La Mã qua những đoàn truyền giáo dòng Jesuit. Đọc
những câu chuyện về các chuyến đi của họ, nếu tôi mạn phép cho mình
được nói lên nhận xét, thì có thể nói nó thú vị hơn nhiều những chuyện về
thánh Paul. Dần dần, nhà thờ đặt được nền móng trên một vùng rộng mông
mênh, và có sự kiện đáng chú ý mà ngay ngày nay nhiều đoàn truyền giáo
châu Âu chưa làm được là, suốt trong ba mươi tám năm, ngay tại Lhasa đã
tồn tại một đoàn truyền giáo Cơ đốc. Tuy nhiên, không phải từ Lhasa, mà từ
Bắc Kinh, vào năm 1719, có bốn thầy tu dòng Capuchin xuất phát đi tìm
những gì của dòng đạo Nestorian còn sống sót lại trong vùng sâu nội địa
này."
"Họ đi về phía Tây Nam suốt mấy tháng, qua Lan Châu và KoKo-Nor,
trải qua bao gian khổ khó khăn, hẳn ông có thể hình dung thấy rõ. Ba người
bị chết ở dọc đường, người thứ tư cũng suýt chết khi bị tai nạn rơi xuống cái
hẻm núi mà ngày nay là con đường duy nhất để đi vào thung lũng Trăng
Xanh. Đến đây, người ấy vui mừng và ngạc nhiên thấy dân ở đây đông đúc,
phồn thịnh, tỏ vẻ thân mật và có một đức tính mà tôi vẫn coi là truyền thống
lâu đời nhất của chúng tôi, truyền thống mến khách lạ. Vị tu sĩ đó nhanh
chóng hồi phục sức khỏe và bắt đầu thuyết giáo. Dân ở đây đều theo đạo
