於山終南,嵩,華之高,於水見黃河之大且深,於人
見歐陽公,而猶以為未見太尉也。故願得觀賢人之光
耀,聞一言以自壯;然後可以盡天下之大觀,而無憾
者矣。
轍年少,未能通習吏事。嚮之來,非有取於升斗之
祿;偶然得之,非其所樂。然幸得賜歸待選,使得優
游數年之間,將歸益治其文,且學為政。太尉苟以為
可教而辱教之,又幸矣!
THƯỢNG XU MẬT HÀN THÁI UÝ THƯ
Thái úy chấp sự, Triệt sinh hiếu vi văn, tư chi chí thâm, dĩ vi văn giả khí
chi sở hình; nhiên văn bất khả dĩ học nhi năng, khí khả dĩ dưỡng nhi trí.
Mạnh Tử viết: “Ngã thiện dưỡng ngô hạo nhiên chi khí”. Kim quan kì văn
chương, khoan hậu, hoằng
bác, sung hồ thiên địa chi gian, xưng kì khí
chi tiểu đại. Thái sử công hành thiên hạ, chu lãm tứ hải danh sơn đại xuyên,
dữ Yên, Triệu gian hào tuấn giao du, cố kì văn sơ đãng, phả hữu kì khí. Thử
nhị tử giả, khởi thường chấp bút học vi như thử chi văn tai? Kì khí sung hồ
kì trung, nhi dật hồ mạo, động hồ kì ngôn, nhi hiện hồ kì văn, nhi bất tự tri
dã.
Triệt sinh thập hữu cửu niên hĩ, kì cư gia sở dữ du giả, bất quá kì lân lí
hương đảng chi nhân, sở kiến bất quá sổ bách lí chi gian, vô cao sơn đại dã,
khả đăng lãm dĩ tự quảng. Bách thị chi thư tuy vô sở bất độc, nhiên giai cổ
nhân chi trần tích, bất túc dĩ kích phát kì chí khí; khủng toại mịch một, cố
quyết nhiên xả khứ, cầu thiên hạ kì văn tráng quan, dĩ tri thiên địa chi quảng
đại. Quá Tần, Hán chi cố đô, tứ quan Chung Nam, Tung, Hoa chi cao; bắc
cố Hoàng hà chi bôn lưu, khái nhiên tưởng kiến cổ chi hào kiệt
. Chí
kinh sư, ngưỡng quan thiên tử cung khuyết chi tráng, dữ thương lẫm, phủ
khố, thành trì uyển hữu chi phú thả đại dã, nhi hậu tri thiên hạ chi cự lệ.
Kiến Hàn lâm Âu Dương công, thính kì nghị luận chi hoằng biện, quan kì