ĐƯỜNG VỀ NÔ LỆ - Trang 106

“Các mục tiêu xã hội”, “các mục đích chung” xác định xu hướng xây

dựng xã hội được gọi một cách mù mờ là “lợi ích chung”, “phúc lợi
chung”, “quyền lợi chung”. Dễ dàng nhận ra rằng tất cả các khái niệm đó
không có một ý nghĩa rõ ràng để có thể thực hiện những hành động cụ thể
nào. Phúc lợi hay hạnh phúc của hàng triệu người không thể được đo bằng
một thang giá trị duy nhất. Phúc lợi của một dân tộc cũng như hạnh phúc
của một con người phụ thuộc vào hàng loạt sự vật, đến lượt chúng, những
sự vật này lại nằm trong muôn vàn sự kết hợp khác nhau. Không thể coi
đấy là mục tiêu duy nhất, chỉ có thể coi đấy là một hệ thống thứ bậc các
mục tiêu, bao trùm toàn bộ các loại giá trị, trong đó nhu cầu của mỗi cá
nhân đều có chỗ đứng của nó. Việc đưa toàn bộ hoạt động của chúng ta vào
một kế hoạch duy nhất ngầm định rằng chúng ta buộc phải sắp xếp từng
nhu cầu của chúng ta theo thứ tự và đưa chúng vào hệ thống các giá trị, một
hệ thống toàn diện đến mức trở thành cơ sở để cho cơ quan lập kế hoạch có
thể tiến hành lựa chọn. Điều đó cũng ngầm định rằng phải có một bộ quy
tắc đạo đức hoàn chỉnh, trong đó tất cả các giá trị nhân bản khác nhau đều
được chỉ rõ và đặt vào đúng nơi đúng chỗ.

Chúng ta chưa có khái niệm gì về bộ quy tắc đạo đức hoàn chỉnh này, để

có thể hiểu được nội dung của nó cần phải huy động trí tưởng tượng.
Chúng ta không có thói quen đánh giá các bộ quy tắc đạo đức là đầy đủ hay
chưa. Trong cuộc sống chúng ta thường xuyên và đã quen lựa chọn các giá
trị khác nhau mà không cần có một bộ quy tắc đạo đức nào chỉ dẫn cho
chúng ta tiêu chuẩn lựa chọn cả; chúng ta cũng không bao giờ suy nghĩ
rằng bộ quy tắc đạo đức của chúng ta chưa đầy đủ. Trong xã hội chúng ta,
không có lí do, cũng không có hoàn cảnh nào buộc người ta phải đưa ra
một quan niệm chung về việc phải làm gì trong những tình huống lựa chọn
như vậy. Nhưng khi tất cả các phương tiện là sở hữu của toàn xã hội và
được sử dụng nhân danh xã hội theo một kế hoạch duy nhất thì quan điểm
“xã hội” về việc nên làm gì và không nên làm gì nhất định sẽ giữ vai trò
định hướng việc đưa ra mọi quyết định. Trong thế giới như thế chúng ta sẽ

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.