của cạnh tranh trong đó mỗi người tự thử vận may mà không cần phải quan
tâm đến ý kiến của bất kì người nào.
Dĩ nhiên là trong xã hội cạnh tranh người giàu sẽ có nhiều cơ hội hơn
người nghèo. Mặc dù vậy, người nghèo ở đây còn được tự do hơn cả kẻ
sống trong điều kiện tiện nghi hơn dưới một chính thể với nền kinh tế kế
hoạch hóa. Và mặc dù trong nền kinh tế cạnh tranh, xác suất để một người
nghèo đột nhiên giàu lên sẽ nhỏ hơn xác suất của một người được thừa kế
gia tài của ai đó, nhưng dù sao chuyện đó cũng có thể xảy ra; hơn nữa chỉ
trong xã hội cạnh tranh thì anh ta mới có toàn quyền quyết định chuyện đó
chứ không phụ thuộc vào ân huệ của chính quyền, cũng không ai có thể
ngăn cản anh ta thử vận may của mình. Chỉ khi đã quên hẳn tự do nghĩa là
gì thì người ta mới không nhận thấy một sự kiện rõ ràng rằng một người
công nhân không có tay nghề và được trả lương thấp ở đất nước này cũng
có nhiều quyền tự do trong việc định hướng cuộc đời của anh ta hơn các
ông chủ doanh nghiệp nhỏ ở Đức hay các kĩ sư và cán bộ quản lí được trả
lương cao hơn nhiều ở Nga. Nếu anh ta muốn thay đổi công việc hay
chuyển chỗ ở, nếu anh ta muốn thể hiện một quan điểm nào đó hay muốn
nghỉ ngơi theo cách nào đó, mặc dù để thực hiện các dự định của mình đôi
khi anh ta phải trả giá cao, một số người có thể cho là quá cao, nhưng đấy
không phải là những trở ngại không thể vượt qua, không có mối đe dọa nào
đối với sự an toàn tính mạng và tự do, không có ai buộc anh ta phải thực
hiện nhiệm vụ hay phải sống trong môi trường mà cấp trên đã phân cho anh
ta.
Những người xã hội chủ nghĩa hoàn toàn có lí khi tuyên bố rằng để thực
hiện lí tưởng công bằng của họ thì chỉ cần bãi bỏ thu nhập từ sở hữu tư
nhân, còn thu nhập do lao động tạo ra thì vẫn giữ như hiện nay
. Nhưng
họ đã quên một điều rằng tước đoạt tư liệu sản xuất tư nhân và chuyển giao
chúng vào tay nhà nước là chúng ta đã buộc nhà nước phải phân phối tất cả
các nguồn thu nhập. Quyền lực được trao cho nhà nước và đòi hỏi rằng nhà
nước phải sử dụng quyền lực đó để “lập kế hoạch” chính là đòi hỏi nhà
nước phải sử dụng quyền lực với nhận thức đầy đủ về tất cả hệ quả đó.
