tập thể của chúng ta bắt nguồn từ những động cơ đạo đức cao thượng thì hệ
thống đó phải là thiên đường của phẩm hạnh, nhưng trên thực tế chẳng có lí
do gì để một hệ thống phải đề cao những phẩm chất nhằm phục vụ cho các
mục tiêu mà người ta dự kiến cho nó. Quan điểm đạo đức ngự trị sẽ phụ
thuộc một phần vào những phẩm chất có thể dẫn các cá nhân đến thành
công trong hệ thống toàn trị hay hệ thống tập thể và phụ thuộc một phần
vào đòi hỏi của bộ máy toàn trị.
* * *
Xin quay lại trong chốc lát với tình hình trước khi diễn ra việc đàn áp các
thiết chế dân chủ và thiết lập chế độ toàn trị. Đấy là lúc sự bất mãn của toàn
dân đối với chính phủ, một chính phủ vừa chậm chạp, vừa thụ động, bị trói
chân trói tay vì các thủ tục dân chủ rắc rối. Đây là nhân tố chú chốt khiến
người ta mong có một chính phủ quyết đoán, Trong tình hình như thế, trong
khi mọi người đều đòi hỏi phải có những hành động khẩn trương và dứt
khoát thì một chính khách hay một đảng tỏ ra mạnh mẽ, sẵn sàng “hành
động”, sẽ là người được quần chúng mến mộ. “Mạnh mẽ” ở đây hoàn toàn
không có nghĩa là nắm được đa số vì lúc đó chính sự bất lực của đa số
trong quốc hội đã làm người ta bất mãn. Điều quan trọng là người cầm đầu
có được hậu thuẫn mạnh mẽ, một sự hậu thuẫn cho người ta cảm tưởng
rằng ông ta sẽ thực hiện được mọi điều ông ta muốn. Đảng kiểu mới, được
tổ chức theo lối nhà binh, xuất hiện trên vũ đài chính trị như thế đấy.
Tại các nước thuộc khu vực Trung Âu, nhờ nỗ lực của những người xã
hội chủ nghĩa mà quần chúng đã quen với những tổ chức chính trị theo kiểu
nhà binh, những tổ chức tìm mọi cách quản lí đời sống riêng tư của tất cả
các thành viên của nó. Vĩ vậy nếu một nhóm nào đó muốn chiếm đoạt
quyền lực không hạn chế thì nó phải sử dụng nguyên tắc này rồi tiến xa
thêm và dựa không phải vào lá phiếu của những người ủng hộ trong những
cuộc bầu cử thỉnh thoảng mới được tiến hành mà phải dựa vào sự ủng hộ
tuyệt đối và vô điều kiện của một tổ chức, không cần phải lớn nhưng được
tổ chức tốt. Khả năng thiết lập chế độ toàn trị trên cả nước phần lớn phụ
thuộc vào khả năng tập hợp xung quanh lãnh tụ một nhóm những kẻ tự
