trong thời bình bằng một chính sách nới lỏng kiểm soát được cân nhắc kỹ
lưỡng, điều có thể kéo dài vài năm.
Khi chủ nghĩa xã hội tiến dần đến chủ nghĩa toàn trị thì điều này càng
ngày càng trở nên rõ ràng hơn và ở Anh được tuyên bố rõ nhất trong cương
lĩnh của chủ nghĩa xã hội mang hình thức mới nhất và toàn trị nhất gọi là
phong trào Common-Wealth (Thịnh vượng Chung) do Sir Richard Acland
cầm đầu. Đặc trưng chủ yếu của xã hội mới, theo lời hứa của ông này, là xã
hội sẽ “nói với cá nhân ‘Đừng có lo chuyện kiếm sống nữa’”. Và hậu quả
dĩ nhiên sẽ là “toàn thể xã hội sẽ phải cân nhắc các nguồn lực và quyết định
một người có được thu nhận vào làm hay không, làm thế nào, khi nào và
theo cách nào” và xã hội sẽ phải “lập ra các trại lao động cho bọn trốn việc
với những điều kiện có thể chịu đựng được”. Liệu có ai lấy làm ngạc nhiên
không khi tác giả phát hiện ra rằng Hitler chỉ “tình cờ bắt gặp (hay buộc
phải sử dụng) một phần nhỏ hay nói cách khác, một khía cạnh của cái mà
cuối cùng nhân loại sẽ buộc phải làm? (Sir Richard Acland. Bt., The
Forward March (Tiến lên), 1941, trang 127, 126, 135 và 32).
Trong chương này chúng ta đã mấy lần trích dẫn Milton rồi, nhưng
thật khó tránh được sự cám dỗ để không đưa ra thêm ở đây một câu nữa,
khá thông dụng nhưng bây giờ chỉ có người ngoại quốc mới dám nhắc tới
mà thôi: “Làm sao để nước Anh đừng quên rằng đấy là nước đầu tiên đã
dạy cho các dân tộc khác phải sống như thế nào”. Đáng chú ý là trong thế
hệ chúng ta, cả ở Anh và ở Mĩ, đã có nhiều kẻ phỉ báng Milton, mà đầu sỏ
là Ezra Pound, một người đã thực hiện những buổi phát sóng từ Ý trong
suốt cuộc chiến tranh hiện nay!
Chính sách chính trị và đối ngoại thực dụng - Tiếng Đức - ND.
