đường băng qua một chiếc cầu nhỏ và dẫn về các dẫy đồi cùng những hang
động lớn, có thể tránh bom tốt hơn bội phần bất cứ chiếc hầm hố nhân tạo
nào.
Các hang động của Quế-Lâm là một thắng cảnh thiên nhiên rất tiếng tăm,
được rất nhiều du khách đến thăm viếng. Những ngày đầu tiên đến đây khi
cuộc chiến chưa kịp đuổi theo, chúng tôi đã đi thăm mot vòng Thất Tinh
Thạch Động, một dọc các đường hang thông nhau chằng chịt, rộng lớn y
như một thành phố ngầm dưới đất... Đó là những hầm trú bom của Quế-
Lâm; nó có thể chứa được toàn thể dân chúng vùng này. Trước khi chúng
tôi đến, nơi đây không bao giờ bị dội bom. Nhưng các tổ chức gián điệp
Nhật dọ biết những việc di tản của chúng tôi, nhận ra nhiều lãnh tụ quan
trọng và thế là bom lại rơi xuống bắt đầu tư tuần lễ thứ hai của tháng chạp.
Ngày đầu tiên bị dội bom, Pao và tôi đang đi mua đồ tại ngã tư của hai con
đường chính. Quế-Lâm chẳng có gì nhiều để mua vì vùng này rất nghèo.
Chúng tôi lục tung các hàng sách, tiêu tiền vào sách vở quá cả cái mức mà
túi tiền chúng tôi cho phép. Pao thích các chủ đề chính trị, còn tôi thích tiểu
thuyết, nhưng tôi không tìm ra được cuốn nào cả, vì dân ở đây toàn là
những người khô khan chững chạc. Cuốn khá nhất mà tôi tìm được là bộ
Tam-quốc-chí, một bộ sách cổ viết cách đây tối thiểu hơn ngàn năm. Tôi
cũng cần vài chiếc áo ấm vì tên thợ may ở Nam-Ninh đã chạy trốn với cả
áo của tôi. Chúng tôi ngừng lại trước một tiệm vải ngay chính giữa trung
tâm thành phố. Còi báo động hụ lên.
Khi tiếng còi hắc ám vang lên át hẳn cả những tiếng động khác, mặt người
bán hàng đang tiếp chúng tôi xám ngắt, đứng chết trân như bị tê liệt vì kinh
hoàng. Sau cùng, hắn cuốn vội vải vóc thành bịch để mang đi. Ngay lập
tức, tiếng vân cửa rào rào: người ta đóng cửa tiệm. Pao và tôi đi bộ về phía
nhà chúng tôi, chậm rãi và không sợ hãi gì cả. Chúng tôi đã biết quá nhiều
các cuộc báo động, nhưng chỉ biết có một cuộc oanh tạc và ngay cả lần đó,
