ÉN LIỆNG TRUÔNG MÂY - TẬP 3 - Trang 288

- Nghe đâu là Ngô Mãnh, ông ta trước kia vốn là hữu hộ vệ của Hình bộ,
sau Tôn Thất Dục bị oan án nên ông ta dẫn theo đứa cháu nhỏ là Ngô Văn
Sở lưu lạc khắp nơi, không hiểu sao lại được họ Bùi mời về làm gia sư.
Trần Lâm nghe nói mừng thầm trong bụng: “Đúng là Ngô thúc đã lưu lạc
vào đây. Tiếc là mình không tiện bày tỏ thân thế lúc này. Thôi cứ để sau
này hẵng tính”. Chàng đổi đề tài câu chuyện:
- Lưu huynh dự định sẽ làm gì?
- Tôi còn một ít việc gia đình phải giải quyết. Lâm huynh định đi đâu?
- Tôi muốn lên vùng Tây Sơn để thăm qua vùng đất mà đã nghe rất nhiều
người cho là chốn địa linh của xứ sở này.
- Hay đấy! Anh nên lên đó xem qua cho biết. Nhà tôi ở Nhơn Thành, tháng
sau công việc của tôi xong rồi, anh có việc gì cần đến tôi cứ ghé lại, tôi sẽ
tháp tùng cùng anh.
- Lúc nãy nghe Bùi Thị Xuân nói tối nay có hát bộ ở đâu đó, tôi muốn đi
coi cho biết. Từ lâu vẫn nghe nói về bộ môn nghệ thuật đặc sắc này của phủ
Quy Nhơn mà chưa được thưởng thức qua.
- Nếu vậy tối nay tôi sẽ đưa anh đi. Gánh Tứ Linh và Nhưng Huy là gánh
hát nổi tiếng nhất ở phủ nhà đấy.
- Tuyệt! Nhưng sao lại gọi bộ môn nghệ thuật này là hát bộ, có phải vì khi
hát diễn viên phải làm điệu bộ theo câu hát nên mới gọi thế không?
Phương Tích mỉm cười đáp:
- Đại đa số bà con đều nghĩ như vậy nhưng thật sự thì không đúng. Hát bội
chứ không phải là hát bộ. Đó là bộ môn hát tuồng đã có từ xưa của nước ta,
nhưng về sau mới được ngài Lộc Khê Đào Duy Từ, một vị kỳ nhân đời
Chúa Nguyễn Phúc Nguyên đặt lại nền móng, kết hợp nghệ thuật tuồng du
nhập từ Trung Hoa cổ xưa với lối hát cung đình của Chiêm Thành mà tạo
ra nét đặc trưng cho bộ môn hát bội đặc biệt của phủ Quy Nhơn ta.
- Ra là thế. Nghe nói ngài Lộc Khê Đào Duy Từ còn viết cuốn binh thư Hổ
Trướng Khu Cơ nữa. Lưu huynh là người uyên bác, không biết có lưu giữ
được bản nào không?
Phương Tích nở nụ cười đắc ý nói: