ÉN LIỆNG TRUÔNG MÂY - TẬP 3 - Trang 290

Ải Tây ghi bài minh.
Trần Lâm khen:
- Bài thơ của Lưu huynh man mác tình hoài cổ. Tuyệt!
Phương Tích vội xua tay nói:
- Không phải của tôi đâu, của dật sĩ Ngô Thế Lân ở Vu Lai đó. Người này
là một dị sĩ thời nay, tài chẳng kém La Sơn Phu Tử nhưng chính khí vời vợi
nên nhất định lánh đời không chịu ra làm quan. Nhân năm kia ông có ghé
qua Đồ Bàn, thấy cảnh hoang phế của cố đô mà chạnh lòng viết ra bài “Quá
Đồ Bàn cố thành hoài cổ” này.
- Giao tình của anh với ông ta thế nào?
- Chỉ là chỗ sơ giao, bình thủy tương phùng.
- Những người như thế không quen biết được quả là điều đáng tiếc.
- Có dịp chúng ta cùng nhau ra Hóa Châu tìm thăm ông ta. Đó là một nhà
dịch lý uyên thâm bậc nhất mà tôi từng biết. Thôi chúng ta đi.
Đêm đó, họ ghé sân chầu của thành Đồ Bàn xem hát bội. Gánh hát diễn vở
“Phụng Nghi Đình”. Ở đoạn kết, lúc Đổng Trác bị giết, bà con bên dưới ai
nấy đều nức lòng hả dạ và chỉ mong sao tên Quốc phó Trương Phúc Loan
cũng chết đi cho bá tánh được an thân.
Sau khi xem hát, Phương Tích mời Trần Lâm về nhà, giữ chàng ở lại đó
mấy hôm. Phương Tích sống cô độc một mình vì cha mẹ chàng đã lần lượt
qua đời mấy năm trước sau cơn bạo bệnh. Suốt những ngày đó, cả hai đem
cuốn binh thư Hổ Trướng Khu Cơ của Đào Duy Từ ra cùng nhau tham
khảo và bàn luận. Những lý luận sâu sắc của Trần Lâm trong cách phân tích
cả ba thiên “Thiên, Địa, Nhân” mà Đào Duy Từ đã viết khiến cho Lưu
Phương Tích vô cùng thán phục.
Từ giã Phương Tích, Trần Lâm thả ngựa dạo khắp phủ lỵ Quy Nhơn. Đợi
trăng lên, chàng dừng chân ghé thăm bến My Lăng huyền thoại, nơi mà
hơn ba trăm năm trước đã có một chàng kiếm khách đất Thăng Long bỏ
nước vào đất Chiêm, ẩn thân làm gã lái đò để bảo vệ cho Huyền Trân Công
chúa. Cũng nhờ vào tấm tình si ấy, chàng kiếm sĩ đã kịp thời báo về Thăng
Long để triều đình nhà Trần có kế hoạch cứu Công chúa Huyền Trân thoát
khỏi nạn bị hỏa thiêu theo chồng là vua Chiêm Chế Mân. Bến cũ còn đây,