Tổ chức Hợp tác Thượng Hải
Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) là tổ chức khu vực mà Trung Quốc
đặc biệt thích thú vì niềm tự hào sở hữu và đây cũng là tiền lệ hữu ích trong
việc mở rộng vai trò của Trung Quốc ở các tổ chức khác. Theo Vụ trưởng
Vụ Châu Á bà Phó Doanh, hai cơ chế hợp tác chủ chốt của Trung Quốc
trong khu vực là SCO và ASEAN + 3.
Tổ chức Hợp tác Thượng Hải ra đời sau nhiều cuộc đàm phán dài hơi
giữa Trung Quốc, Liên Xô và các nước cộng hòa Xô viết Trung Á nhằm giải
quyết những tranh chấp biên giới. Khi Liên Xô tan rã, các nước Kazakhstan,
Kyrgyzstan, Tajikistan và Uzbekistan độc lập, Trung Quốc tìm cách thỏa
thuận với các quốc gia này là không chứa chấp các phần tử khủng bố Hồi
giáo, những đối tượng có khả năng đe dọa Tân Cương và các tính miền tây
khác. Hiến chương của nhóm, ký năm 1996, cam kết sẽ đấu tranh chống
“chủ nghĩa khủng bố, ly khai và cực đoan”, những chủ nghĩa mà Trung
Quốc cho rằng không ít thì nhiều đều cùng một giuộc. Trung Quốc cũng
thèm muốn dầu khí từ các nước Trung Á để phát triển các tính nghèo ở miền
tây đất nước mình.
Nhờ có sự bảo trợ của Trung Quốc, Tổ chức Hợp tác Thượng Hải được
thể chế hóa hơn bất cứ một tổ chức châu Á nào, với một ban thư ký ở Bắc
Kinh và một trung tâm chống khủng bố ở Bishkek, Kyrgyzstan. Hiến
chương của tổ chức mở ra khả năng tập trận chung, điều mà Trung Quốc
chưa bao giờ đồng ý. Những cuộc diễn tập đầu tiên được tổ chức vào năm
2003. Là một tổ chức do chính Trung Quốc xây dựng, SCO đã góp phần tìm
kiếm sự ủng hộ của chính quyền Trung Quốc trong việc tăng cường hợp tác
đa phương ở lĩnh vực quân sự.
Khi Hoa Kỳ tăng cường hiện diện quân sự ở Trung Á sau các vụ tấn công
khủng bố 11 tháng Chín - chuyển quân tới các căn cứ quân sự ở Kyrgyzstan
và Uzbekistan làm khu vực chuẩn bị cho cuộc chiến ở Afghanistan và tỏ ra
