Trung Quốc sử dụng ASEAN + 3 như một cơ chế để cải thiện quan hệ với
Nhật Bản trong lĩnh vực mà công chúng bài Nhật ở Trung Quốc không để ý.
Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc đang thực hiện các dự án chung để
giúp đỡ các nước ASEAN nghèo hơn ở Đông Dương, triển khai đào tạo về
môi trường, nâng cao chất lượng gạo. Thậm chí tham vọng hơn, Trung Quốc
cố gắng thuyết phục Nhật Bản và Hàn Quốc cùng phối hợp xây dựng tiêu
chuẩn chung của Đông Á cho các thế hệ điện thoại số tương lai và công
nghệ thông tin - truyền thông khác, với hy vọng sẽ củng cố sức cạnh tranh
quốc tế của các ngành công nghiệp trong nước. Từ năm 1999, các nhà lãnh
đạo của ba nước lớn đều gặp nhau bên lề hội nghị ASEAN + 3. (Những cuộc
gặp cấp cao này, mặc dù vậy, lại bị ảnh hưởng bởi dư luận quần chúng. Dư
luận ở Trung Quốc và Hàn Quốc phẫn nộ trước những chuyến thám gây
tranh cãi của Thủ tướng Nhật Koizumi tới Đền Yasukuni đã khiến Bắc Kinh
và Seoul phải hủy việc tiếp cận ba bên này vào năm 2005.)
Trung Quốc đã thúc đẩy sự vững mạnh của ASEAN + 3 đến mức định chế
này tỏ ra vượt mặt cả những tổ chức có sự tham gia của Hoa Kỳ kém hiệu
quả hơn. Bên cạnh các cuộc gặp thường niên của các nhà lãnh đạo trong
ASEAN + 3, các bộ trưởng tài chính, kinh tế, ngoại giao, nông nghiệp, y tế,
lao động và khoa học công nghệ cũng gặp gỡ thường xuyên để phối hợp
hành động. Mạng lưới các chuyên gia nghiên cứu chiến lược - Nhóm Tầm
nhìn Đông Á - sẽ đề xuất những hành động cụ thể cho các lãnh đạo.
Việc các quốc gia ASEAN + 3 tổ chức Hội nghị thượng đỉnh Đông Á ở
Malaysia tháng Mưòi hai năm 2005 xem ra là một thủ đoạn của Trung Quốc
nhằm gạt Hoa Kỳ ra khỏi châu Á, mặc dù các quan chức Trung Quốc quả
quyết rằng đây thực sự là ý tưởng của Malaysia, không phải của họ. Bộ
trưởng ngoại giao của Trung Quốc và một số nước ASEAN đều không muốn
tổ chức hội nghị thượng đỉnh này một cách định kỳ vì hội nghị này có ý bài
Hoa Kỳ và không cần thiết so với chương trình các cuộc gặp dày đặc theo cơ
chế ASEAN + 3.
