Trung Quốc đang trỗi dậy
Trung Quốc đang nổi lên như một cường quốc lớn sau 150 năm mờ nhạt
trên trường quốc tế - một khoảng lặng ngắn trong thiên lịch sử Trung Quốc.
Trong 2.000 năm qua, Trung Quốc đã là nền kinh tế lớn nhất thế giới, mãi
đến tận cuối thế kỷ 19 mới bị Hoa Kỳ vượt qua. Từ năm 1978, nhờ bỏ kế
hoạch hóa tập trung, xây dựng nền kinh tế thị trường và mở cửa với thế giới
bên ngoài, Trung Quốc đã trở lại là một trung tâm kinh tế và một cường
quốc thế giới. Cơ quan Tình báo Trung ương Hoa Kỳ (CIA) dự báo đến giữa
thế kỷ 21, nền kinh tế Trung Quốc sẽ một lần nữa vượt Hoa Kỳ về quy mô,
mặc dù thu nhập bình quân đầu người vẫn còn thấp hơn Hoa Kỳ rất nhiều.
Lịch sử cho thấy các cường quốc đang trỗi dậy thường có xu hướng gây
ra chiến tranh. Sử gia thời cổ đại Thucydides cho rằng chính nỗi sợ hãi
cường quốc Athens đang trỗi dậy là nguyên nhân dẫn đến cuộc chiến tranh
Peloponnesian. Trong thế kỷ 20, các cường quốc đang nổi lên - Đức và Nhật
Bản - chính là nguyên nhân của hai cuộc chiến tranh thế giới thảm khốc.
Liệu Trung Quốc và Hoa Kỳ có trở thành kẻ thù ở thế kỷ 21? Chắc chắn khi
nền kinh tế và công nghệ của Trung Quốc ngày càng phát triển, nước này sẽ
cạnh tranh với Hoa Kỳ và vươn rộng ra toàn cầu. Nhưng mối hiểm họa đáng
sợ hơn là khi Trung Quốc gia tăng sức mạnh, việc đánh giá sai và xử lý
không đúng đắn sức mạnh của Trung Quốc sẽ khiến Hoa Kỳ vướng vào mối
quan hệ thù địch giữa hai cường quốc.
Thậm chí ngay cả khi hai bên cố gắng tránh chiến tranh quân sự, một
cuộc chiến tranh lạnh với Trung Quốc cũng sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng
cho Hoa Kỳ và toàn thế giới. Hai quốc gia đã trở nên phụ thuộc vào nhau về
mặt kinh tế. Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Trung Quốc (chiếm
gần 20% tổng kim ngạch xuất khẩu) và Trung Quốc cho chính phủ Hoa Kỳ
vay lại hầu hết những đồng đô la thu được từ hoạt động thương mại để Hoa
Kỳ lấp vào những khoản thâm hụt ngân sách khổng lồ. Nếu Washington cấm
