Sự thất bại với WTO
Chuyến thăm nằm trong lịch trình tới Hoa Kỳ của Thủ tướng Chu Dung
Cơ tháng 4/1999 diễn ra vào thời điểm căng thẳng trong quan hệ Trung-Mỹ.
Máy bay không quân Hoa Kỳ dưới sự chỉ đạo của NATO đã ném bom Nam
Tư, và chính phủ Hoa Kỳ kết tội Lý Văn Hòa, một nhà khoa học gốc Đài
Loan tại Phòng thí nghiệm Quốc gia Los Alamos, về tội chuyển bí mật hạt
nhân cho Trung Quốc (buộc tội này cuối cùng đã bị tòa án Hoa Kỳ bác bỏ).
Tiến trình đàm phán gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới của Trung
Quốc, đã trải qua mười ba năm thăng trầm mà vẫn không đi tới kết quả nào,
giờ đây đang mấp mé thành công và Trung Quốc kỳ vọng sẽ đạt được thông
qua một thỏa thuận song phương Mỹ-Trung trong chuyến thăm của họ Chu.
Mặc dù e ngại về thời điểm chuyến thăm, nhưng Chu Dung Cơ nhận thấy
tầm quan trọng của việc gia nhập WTO với quá trình thúc đẩy cải cách kinh
tế trong nước và nâng cao sức cạnh tranh quốc tế của các doanh nghiệp
Trung Quốc. Do vậy, nên khi Lý Bằng và một loạt các nhà lãnh đạo khác
kêu gọi hoãn chuyến thăm, Giang Trạch Dân vẫn không bị lung lay và Chu
Dung Cơ vẫn tới Washington. Khi tới nơi, Chu Dung Cơ phát biểu: “Tôi
thực sự miễn cưỡng khi tới đây... bầu không khí chính trị ở Hoa Kỳ hiện
đang rất bất lợi cho Trung Quốc, tôi thực sự không đủ dũng khí để thực hiện
chuyến thăm này. Nhưng Chủ tịch Giang đã quyết định rằng tôi phải tiếp tục
đi theo đúng kế hoạch.”
Buổi chiều trước khi Chu Dung Cơ tới Washington, Tổng thống Clinton
sau khi tham khảo các cố vấn đã quyết định không ký kết thỏa thuận liên
quan đến WTO trong chuyến thăm này. Trong bài diễn văn sáng cùng ngày
hôm đó, ông đã nói: “Điểm mấu chốt ở đây là: nếu Trung Quốc sẵn sàng
tuân theo luật thương mại quốc tế, Hoa Kỳ sẽ không thể nói không.” Tuy
nhiên, các cố vấn nội bộ của Clinton, bao gồm Chủ tịch Hội đồng Kinh tế
Quốc gia Gene Sperling và Bộ trưởng Tài chính Robert Rubin (quan điểm
