Tuyên truyền mềm mỏng, dễ chịu hơn
Các nhà lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc chỉ thị cho Ban Tuyên
truyền giảm tông giọng chống Hoa Kỳ trên các phương tiện truyền thông từ
cuối năm 1999. Việc khuấy lên ác cảm đối với Hoa Kỳ trong dân chúng đã
làm phức tạp thêm quá trình xử lý khủng hoảng cũng như việc xây dựng một
chính sách đối ngoại vững bền. Các quan chức ngoại giao cảm thấy áp lực
bởi các chỉ trích của dân chúng tới tấp gửi đến họ qua thư, điện thoại và
Internet vì đã không đứng lên chống lại Hoa Kỳ. Cách gọi tên trong các báo
chí Trung Quốc, được các nhà báo nước ngoài thuật lại, cũng khiến người
Mỹ nghi ngờ rằng ý định thực sự của Trung Quốc là không thân thiện. Chính
quyền Clinton bắt đầu phàn nàn về ngôn từ hằn học của báo chí Trung Quốc
và chính quyền Bush sau này cũng vậy. Sau khi đại sứ Hoa Kỳ phàn nàn về
việc Trung Quốc bóp méo lịch sử Hoa Kỳ khi dạy cho học sinh, Bộ Giáo
dục đã phải sửa đổi sách giáo khoa trung học.
Tác động của chính sách tuyên truyền mới ngay lập tức được thể hiện trên
các phương tiện thông tin đại chúng. Bài phân tích về nội dung của báo chí
Trung Quốc do Alastair Iain Johnston thực hiện đã cho thấy sự cắt giảm rõ
rệt cách sử dụng cụm từ mang tính tiêu cực nặng nề “đa cực” và sự tăng
cường sử dụng thuật ngữ cân bằng hơn là “toàn cầu hóa”. Còn theo phân
tích của tôi, Nhân dân Nhật báo cũng giảm tần suất sử dụng cụm từ “chủ
nghĩa bá quyền” kể từ năm 2000, trong năm 2001 sau sự kiện đâm máy bay
thì có tăng lên một chút nhưng vẫn nhẹ hơn nhiều so với sự kiện ném bom ở
Belgrade.
Báo chí đưa tin với giọng điệu tích cực hơn về chuyến thăm của Tổng
thống Bush tới Trung Quốc vào tháng Mười một năm 2005. Tờ Hoàn cầu
Thời báo đã đăng bức ảnh trẻ em Trung Quốc vây quanh Tổng thống Bush
cùng phu nhân và tươi cười vẫy cờ Hoa Kỳ dưới tiêu đề “Chuyến thăm lần
thứ ba của Bush vì mục tiêu hợp tác”, và một bài báo nhận định, “Bush đã
