suối lớn nhỏ rải khắp miền đồi núi, vắt ngang vùng đồng bằng, nước mênh
mông khắp chốn, thai nghén những mầm xanh đầy sức sống, sinh sôi đời
đời những con dân bám theo cỏ nước mà sinh sống, canh tác lao động.
Trong ký ức của mỗi con em Đài Loan, ít nhiều đều có một dòng sông, một
con suối gắn bó máu thịt, liên quan mật thiết, bất cứ lúc nào cũng có thể cất
lên tiếng gọi của cội nguồn sinh mệnh. Nếu bỏ dòng sông ra khỏi bản đồ ký
ức tuổi thơ của tôi, thì nhất định sẽ xuất hiện một khoảng trống lớn, không
có cách gì tô màu vào mà lấp đầy chỗ trống đó được.
-----------------
(1) [ND] “Trọc Thủy” nghĩa là “nước đục”.
Nếu tìm về cội nguồn, thì đâu là nguồn của sông Trọc Thủy? Từ bé,
khi nghịch nước ở lòng sông rộng lớn đó, phóng tầm mắt về phía thượng
nguồn ở đằng xa, nơi có dãy núi dài cao vút ở phía đông, đã gợi cho ta
niềm mơ ước được khám phá đến cùng, ước mơ đó ngày càng cháy bỏng.
Mặc dù cùng với sự tăng dần của tuổi tác thì hiểu biết về sông Trọc Thủy
cũng được tăng thêm, nhưng mơ ước thì cuối cùng vẫn chưa được thực
hiện. Mãi đến năm 2001, tôi nhận làm nhà văn thường trú tại huyện Nam
Đầu, phối hợp thực hiện kế hoạch sáng tác trong vòng 1 năm, lúc này mới
thực sự triển khai chuyến du lịch tìm hiểu sông Trọc Thủy.
Có thể nhiều người đều biết, sông Trọc Thủy là con sông dài nhất Đài
Loan, tổng chiều dài khoảng 186km, nhưng nơi bắt nguồn của sông Trọc
Thủy ở đâu? Nó chảy qua những huyện thị nào và đến những địa phương
nào? Con em Đài Loan, những người thực sự biết điều đó e là không nhiều,
nói gì đến việc hiểu bối cảnh nhân văn tương đối sâu của nó.
Xin giới thiệu qua về cả lưu vực sông Trọc Thủy: dòng gốc của nó,
thường gọi là nơi bắt nguồn, là đèo Tá Cửu Gian nằm giữa đỉnh phía bắc
núi Kỳ Lai và đỉnh phía đông núi Hợp Hoan. Từ điểm có độ cao 3200 mét
so với mực nước biển, chảy qua Vạn Đại (Vụ Xã), Khúc Băng, Vạn Phong,
