Ông nội là hình, Thiêm là bóng. Thiêm cùng ông cấy cày thửa ruộng
trồng cây phúc cho đời, cùng ông song hành hai việc lớn: học và làm, cùng
ông hoà nhập đời sống thôn làng lúc nào cũng tấp nập cảnh dựng nhà dựng
cửa cho con cháu sinh sôi, tấn tới. Cả vùng chung một kiểu nhà. Mặt hướng
đông nam, cửa mở vào phía trong, dứt khoát cánh cửa khi mở phải kéo vào
phía trong nhà, kiểu cấu trúc hàm chứa một nghĩa lý sâu xa: gặp bạn, thênh
thênh đón mừng; phái thù, kiên quyết đẩy lui. Cùng ông sống đời tận tuỵ,
chắt chiu, vừa thâm sâu ý tưởng vừa phong phú tình người.
Vườn ông rộng năm sào đất. Vây bọc quanh vườn là bồ kết và lớp
mây gai. Ông cười, bảo: da cóc mà bọc trứng gà đấy. Quả nhiên, bên trong
vườn là cam quýt, mít dừa, lê táo, đào mận, hồng, xoài, roi, ổi… quanh
năm biến hoá dưới sự điều khiển tài tình của ông. Xoài ông trồng ra hoa lúc
rét, kết quả khi trời vào xuân, quả nào quả nấy nây tròn, ngọt lự. Roi vườn
ông ra quả quanh năm. Tháng giêng, mót táo trong vườn ông ăn cũng đủ no
bụng. Cạnh quả là hoa, là bộ bách thảo cây thuốc quý, công phu sưu tầm từ
mấy đời trước, đủ mặt từ cây uy linh tiên chữa áp huyết đến cây cóc mằn
chữa viêm xoang vốn chỉ mọc ở vùng đồng bào Tày Cao Bằng.
Ông nội yêu hoa, yêu cây, yêu công việc.
Ba giờ sáng ông đã lọ mọ ở ngoài vườn. Ông chăm bón, tưới tắm cho
cây. Ông bứt lá sâu, ông tỉa cành gầy. Ông trò chuyện với cây. Nhắc cây
này ra hoa, ông khen cây kia ra quả đúng kỳ hạn. Ông dạy chúng sống đời
dâng hiến. Vườn ông sạch đẹp như vườn ngự uyển. Không một sợi rơm
vương. Không một mảnh lá rụng. Không một tơ lông gà, một đầu mẩu
thuốc, một tàn diêm rơi. Nhưng, tháng ba ngày mười ngày giỗ tổ, con cháu
từ các nơi trở về, ông mở cửa vườn, tháo khoán cho chúng tha hồ trèo leo,
vặt quả, chén cho no nê, thoả thích. Chiều tà, ông đứng giữa vườn cây xác
xơ vì con cháu, hả hê, đổ một tràng cười mãn ý, tuyên bố từ hôm nay khai
mở một chu kỳ sinh hoá mới, ôi chuyện thổ mộc mà thấm nhiễm lẽ huyền
nhiệm của đời sống siêu linh!
Đời sống siêu linh, ông đắm chìm trong nó, nhận ra nó có ở trong từ
muôn mặt đời thường đến kinh phúc âm, thánh thư Truyện Kiều của đại thi
