mộng một ngày thu. Quang cảnh tổng hoà từ con suối tới hàng cây xanh
quanh họ đều cổ kính, không in dấu tháng ngày. Ngày hôm nay, một ngày
đáng ghi vào lịch sử biên niên của làng La Pan Tẩn, một ngày tráng lệ đầy
xúc động, mãi mãi in bóng hình trong tâm khảm Thiêm và các em.
Vẫn là những ngày trời đẹp. Thiên nhân tương đồng là thế. Trần mây
bị đẩy lên cao vút, phơ phất mấy vệt mây tơ hình đuôi ngựa vẫy. Mặt trời
nấn ná không muốn rời bầu trời. Hội ăn ước, hội ăn thề của bản, của xã họp
dưới ánh trăng khuya, người cùng người như nhấp chén rượu đầu mải mê
vào cuộc phiêu du bất tận. Đàn chim trời trên đường đi tránh rét, nghé
xuống đỉnh núi cao nhất cất tiếng lanh lảnh. Câu hát hết câu hát lại bắt đầu.
Chập tối, trăng vừa ló, Seo Mùa đã xách cây đèn bão lên bãi đá.
Thiêm bàn với hố pẩu, Seo Mùa sáng dạ, học rất tiến bộ, nên cử đi học tập
trung ở trường văn hoá của phụ nữ tỉnh. Đứng ở ngoài trời, mắt biêng biếc
in bóng hình Thiêm đang vung dùi, cùng chiếc kẻng phát đi một nguồn
thần lực mênh mang, Seo Mùa đã có lúc nghẹn một tiếng gọi thiết tha:
“Anh yêu!” Tuần lễ Thiêm đưa Xay, Pùa, Tú ra tỉnh nhập trường thiếu nhi
dân tộc hoá thành lần xa cách thứ nhất và khiến họ nhận ra những dấu hiệu
đầu tiên của mối tình thầm kín giữa hai người.
Khắp nơi là các đại tự viết bằng vôi trắng xoá. Ấy là một đêm gần
sáng, người trong thôn trung tâm bỗng rùng rùng thức dậy, đổ hết ra bãi đá
ngác ngơ tưởng như có một phúc thần vừa đi qua, để lại chữ ký trên mỗi
phiến đá? Cũng có thể là trời vừa gieo chữ xuống cho người La Pan Tẩn,
như ngày xưa Trời đã gieo hạt thóc cho loài người, gieo hạt cỏ cho trâu bò.
Trên các mặt đá phiến, to, nhỏ, bằng phẳng, ngả nghiêng là những chữ cái,
các vần ghép, những con số, mỗi nét lớn bằng một đường chổi.
Thiêm dính vôi lốm đốm như con hươu sao đang vung bút thần dưới
cái vỏ đơn sơ là chiếc chổi đót quét vôi. Chữ, số, tri thức ở khắp nơi. Trên
mặt đá. Dưới gốc cây. Ở lưng trâu. Nơi cánh cửa. Giữa bắp cày. Biết cách
học thì sơn thuỷ cũng sẽ là sách. Ông nội đã từng dạy. Đâu cũng sách đèn.
Một người cũng học. Già lão cùng học với con trẻ. Đêm đêm đuốc pơ mu
