vàng hoe cạnh cây đèn dầu soi tỏ mỗi nét bút khi êm mướt, lúc gập ghềnh
như giai điệu dân ca Mèo non nỉ:
Đêm xuống rồi
Bản Mèo vui tiếng khèn
Bên ánh đèn
Em học anh học
Chúng ta cùng học chữ Mèo.
Mắt Seo Mùa xanh lơ ngần ngật hai chấm lửa. “Viết đi em, đừng sợ!”
- “Chữ em xấu lắm vì tay em còn tê, anh ơi.” Thiêm nặng trĩu một bên
ngực. Thằng Tếnh chồng em là đứa vũ phu, hung hãn. Nó rủa mắng em. Nó
đánh đập em. Vì em xinh, em đẹp, em chăm chỉ, em tốt lành. Để anh nói
với hố pẩu. Có cách nào ngăn để ông Quốc Thanh không được giở thói sàm
sỡ với em?
Thiêm mê man, rộn rực. Đêm ngủ không đẫy giấc. Ngày quên cả bữa
ăn.
Xưa, thời thịnh đạt nhất, cả tỉnh Lào Cai chỉ có một trường tiểu học
hoàn chỉnh. Nay, riêng một góc trời hẹp, một ngõ hẻm vũ trụ La Pan Tẩn đã
có được cái hình tượng tương tự: một trường cấp một bốn lớp. Và một lớp
năm như cái chồi non do tay Thiêm vun xới mới nhú lên.
Một mình Thiêm bao sân, dạy tất cả các lớp, dạy tất cả các môn. Ngày,
trẻ con học. Đêm đến phiên người lớn. Ký túc xá phình to có sức chứa hơn
trăm em. Gạo các em góp. Chi phí thức ăn nhà trường lo. Hãy nghe tiếng
gà lục cục đầy sân. Hãy nhìn hoa cải trổ vàng rào mắt cáo. Ngọn bí xanh
ngóc cổ rung râu tua. Quả bí tròn như cái nồi đồng nằm lẩn dưới phiến lá
mở. Nhìn thấy rồi một phong trào học tập có chân đế vững chắc đang dựng
tầng cao. Nhìn thấy rồi một lớp người mới có văn hóa đang sinh thành,
bước lên vị trí người chủ thôn bản.
Tất cả những chuyện ấy được bất ngờ in trên mặt báo tỉnh do một anh
nhà báo trung ương đi họp lạc đường vào La Pan Tẩn, tình cờ quan sát thấy
tìm biết được. Giữa cái biển xám nhờ buồn tẻ bỗng xuất hiện một ngọn đèn
