mình, để nhận ra chân lý là sự hài hoà giữa việc thu nhặt lẽ tự nhiên ở cuộc
sống với việc tìm kiếm ở ngay bản thân mình. Đêm ngủ ở ngoài trời có
vòm trời và những ngôi sao mặt trăng dự phần vào niềm bí ẩn của tư duy,
để nhận ra, sống, chính là phát triển đến tận cùng cái tài cái tình của mình,
vì con người, chính là sinh thể thâu tóm đầy đủ, trọn vẹn nhất sự sống của
thiên nhiên. Thiêm có cảm giác đã vượt khỏi giai đoạn thiếu thời, đã nhìn
rõ được mình, đã thấy được định mệnh giống như một lực ngáng trở có thể
phá huỷ tất cả mộng ước của đời mình, nhưng quan trọng hơn, thấy được
lối vượt qua, trong đó có sự hoà giải với nó và tính chất quyết định của
hành động trong việc khẳng định mình.
Cô đơn hoá ra một điều kiện tối ưu để Thiêm khai phá chân lý, vì thực
chất, trí tuệ chỉ có thể triển khai trong tĩnh lặng cá nhân. Lịch sử bộ tộc
Mèo ở La Pan Tẩn là một cuốn sách cổ điển dầy dặn lúc này mới có thì giờ,
để Thiêm bắt đầu đọc và tìm thấy ở nó bao điều đồng cảm sâu xa. Là cư
dân sống tập trung từ thiên niên kỷ thứ ba trước Công nguyên, dân tộc này
từ năm ngàn năm trước đây đã có một quốc gia riêng, có nền văn minh cao,
sau đó bị người Hán bành trướng xua đuổi lên phía Tây, từ đồng bằng lên
núi cao rồi thiên di về phương nam, bị xé nhỏ ra, trộn lẫn với nhiều bộ tộc
khác. Nó là một dân tộc lớn, một dân tộc không tầm thường!
“Trời hết rồi, cô nàng ơi.” Điệp khúc thường thấy ở mỗi bài dân ca của
dân tộc này là khúc xạ nỗi buồn thiên thu của họ, những kẻ thất bại sau
chinh chiến liên miên và thất tán khắp nơi. Và tiết tấu gẫy khúc trong giai
điệu dân ca như mô phỏng hình thể núi cao, vực sâu, cũng là sự phản chiếu
tính đa thanh của ngôn ngữ, nhưng ai dám nói bản tăng gô cổ điển nọ
không bộc lộ cái gập ghềnh, khó nhọc của lộ trình? Khát vọng đổi đời, khát
vọng có một cương thổ, một thủ lĩnh, một vị vua người dân tộc mình do đó
sẽ là khát vọng đời đời, truyền di qua các thế hệ tộc người này. Nên sinh
con trai là sắm đạn đúc súng, tiễn đưa người chết còn để trên nắp quan tài
cây cung để bộc lộ ý chí.
Nghèo lắm, cơ cực, khổ ải lắm, cô đơn lắm, họ, dân tộc không lịch sử
thành văn, không chữ viết này. Bị trói chặt trong vòng tự cung tự cấp, chợ
