biết đấy, hiện nay tôi là người sở hữu duy nhất của hãng buôn này. Là giám
đốc công ty, tôi có trách nhiệm và nghĩa vụ của tôi, anh đừng hy vọng tôi
làm việc gì đó trái với chức trách của tôi. Việc này không thể giải quyết
bằng tình nghĩa được.
Ông Gotthold bỏ đi... Nhưng hôm đưa đám, ông lại đến, đi lẫn trong đám
đông, gồm có họ hàng thân thích bạn bè, những người quen biết trong giới
thương mại, đại diện các hãng buôn lớn, phu khuân vác, viên chức, nhân
viên làm ở các kho hàng... Họ đứng trong phòng, trên cầu thang, ngoài hành
lang, chật ních, đi lại thật là khó khăn. Xe ngựa trong thành phố được thuê
về hầu hết, xếp hàng dài dằng dặc dọc phố Meng. Ông Gotthold cũng đến dự
lễ tang, khiến ông tham vui mừng hết sức. Không những ông đến mà còn
mang theo cả bà vợ, họ Stüwing, và ba cô con gái đã lớn: Friederike và
Henriette vừa cao vừa gầy, nhưng Pfiffi, cô gái út, năm nay mười tám, thì lại
lùn tịt và béo tròn.
Nghĩa địa của gia đình Buddenbrook ở ngoài cổng Burgtore, sát cạnh lùm
cây thấp của nghĩa địa công cộng. Mục sư Kölling ở nhà thờ Sankt Marien,
người béo, đầu to như cái rá, ăn nói cộc lốc, đứng cạnh huyệt làm lễ. Ông ca
tụng người quá cố hết lòng thành kính Thượng đế, sống điều độ, tằn tiện.
Ông khuyên những kẻ “ham mê tửu sắc, ăn uống phè phỡn” phải lấy đó làm
gương. Nghe những lời thiếu nhã nhặn ấy, nhiều người lắc đầu không tán
thành và nhớ đến cách nói văn hoa của mục sư Wunderlich vừa từ trần được
ít lâu. Làm xong mọi nghi lễ, kẻ quá cố đã yên nghỉ dưới mồ, thì bảy tám
chục cỗ xe ngựa bắt đầu chuyển bánh về... Ông Gotthold yêu cầu ông tham
cùng về với mình để nói ít câu chuyện riêng. Thế là hai anh em cùng bố
khác mẹ ngồi sánh vai nhau trên dãy ghế sau của một cỗ xe cao to và nặng
nề. Ông Gotthold gác đôi chân ngắn ngủn lên nhau, thái độ rất hòa nhã, như
muốn giải hòa. Ông nói càng ngày ông càng nhận ra rằng ông tham không
có cách nào khác, đành phải xử sự như bây giờ, ông cũng không muốn oán
giận người cha đã quá cố. Ông quyết định bỏ những điều ông đòi hỏi thậm
chí còn muốn thôi không buôn bán gì nữa, chỉ sống vào tài sản của mình và
số vốn còn lại, bởi vì ông không thích gì cái nghề buôn quần áo lót, với lại
cái nghề ấy cũng thanh đạm lắm, ông không muốn mạo hiểm bỏ thêm vốn
