Hắn rơi xuống bậc thang cuối cùng trong xã hội cũ, và xót xa muốn
ngoi lên. Sau Cách mạng tháng Tám, hắn chưa kịp mở mày mở mặt - hắn
vốn chậm hiểu, lâu chuyển - thì đã lọt vào quân ngụy. Hắn cố leo vài nấc
thang danh vọng để đỡ bị khinh rẻ, hoặc nếu bị đè đầu thì cũng có cái an ủi
được cưỡi cổ một vài kẻ khác. Cái thang vừa bị chặt gãy. Hắn đang bối rối,
khiếp sợ. Hắn cần nghe tiếng nói của ta. Bên trong hắn, cái gốc gác dân
nghèo vẫn còn khá mạnh. Nếu hắn biết rằng Cách mạng sẵn sàng tạo cho
hắn một kế làm ăn vững vàng, xếp cho hắn một chỗ đứng ngang hàng với
mọi người, xóa cho hắn cái quá khứ mà hắn lấy làm tủi hổ, hắn sẽ quay
súng trở về với ta.
Huỳnh vẫn kể lể:
- Cóc chết ba năm quay đầu về núi. Tổ tiên ông bà tôi nằm trên Đồng
Trầu, cái thân tôi lưu lạc chưa biết sống chết ngày nào, năm hết Tết đến tôi
nghĩ mà buồn thối ruột. Bác không biết chớ, tiếng là cảnh sát phó mà các
ổng coi tôi như con chó xuỵt đâu chạy đó hể. Hồi xưa tôi làm rẽ ruộng nhà
ông Phổ, ông Hạnh, phải gà rượu cầu cạnh miết, bây giờ các ổng coi tôi
như đứa ở, khinh tôi dốt, may có cái lon trung sĩ không thì người ta bạt tai
đá đít ngày năm bảy lần... Lương lậu được bao lăm đâu bác. Vợ tôi buôn
gánh bán bưng thêm vô mà không đủ nuôi con. Sức tôi chống bè củi sông
Nhỡn kiếm một tháng năm bảy ngàn như chơi, thả sức ăn nhậu còn đủ nuôi
vợ ở nhà giữ con, mà lại không lo sống nay chết mai.
- Sao anh không về trên ta, nhận ruộng làm ăn?
Huỳnh nhìn má trân trân:
- Bác nói giỡn...
- Chị Huỳnh lên buôn bán trên đó không nghe gì sao?
- Mụ tôi cũng nghe sơ sơ. Hôm gặp ông chủ tịch, mụ sợ quá cứ vâng
dạ liên hồi, ổng nói gì quên ráo.
