được thêu dệt kĩ và chắc chắn. Vậy nên không có hi vọng với phương án
này. Thứ hai, Fictin, con chó lang thang, đồ bỏ đi không nhớ, ngay giây
phút đầu tiên sẽ phun ra tất cả những gì hắn biết về Gradov. Ở đây thì mọi
sự rõ ràng và không thể có hai ý kiến được. Hoá ra, theo suy nghĩ tỉnh táo,
từ ba phương án có thể thì chỉ có hai là hiện thực, và cả hai đều dẫn đến
việc bị bắt và ra tòa. Vậy, với điều đó thì tất cả cũng dễ hiểu.
Nhưng có thể, việc bị bắt và bản án, điều đó không đáng sợ lắm? Có
thể, vẫn chịu đựng nổi?
Gradov biết một cách chắc chắn rằng y không thể chịu nổi cả xà lim
lẫn trại cải tạo. Điều đó không cần phải bàn cãi. Sự phản cảm đầu tiên dấy
lên khi y còn là đứa bé mười một tuổi, lần đầu tiên được đi trại hè thiếu nhi
ở ngoại ô Moskva. Thời ấy đó là một trại hè tốt, một trong số trại hè tốt
nhất dành cho con em giới tinh hoa của Đảng, và thậm chí kể cả đối với bố
của Gradov, kiếm được vé cũng không phải đơn giản. Ngay ngày đầu khi
vào buồng vệ sinh của trại, Gradov nhìn thấy bệ xí vấy bẩn, hít phải mùi
lẫn lộn của clo, nước tiểu và phân. Hắn bị nôn thốc nôn tháo. Khi không thể
chịu nổi, hắn cố thử lại, nhưng mọi sự còn tồi tệ hơn: không những hắn bị
nôn mà còn bị đái són ướt cả quần. Mỗi một phút ở trại thiếu nhi đối với
thằng bé là sự tra tấn, bọn trẻ nhạo cợt hắn là kẻ đái dầm, mấy lần đánh bại
hắn. Gradov không thể ăn, cái mùi nhà xí bám riết lấy hắn khắp nơi, kể cả
trong nhà ăn, hắn luôn cảm thấy lờm lợm. Hắn không thể đi vệ sinh bình
thường, mỗi lần hắn buộc phải nhịn đến cùng, còn sau đó đứng trước sự lựa
chọn đau khổ: hoặc nôn trong nhà vệ sinh hoặc chạy khỏi trại cố ra đến khu
rừng nhỏ gần nhất, hoặc tìm chỗ kín đáo trong địa phận trại với sự mạo
hiểm rằng có ai đó bắt gặp và sẽ đổ lên đầu bao lời nhục nhã lúc xếp hàng
chào cờ buổi sáng. Tất cả các vấn đề còn lại mờ đi trước vấn đề chủ chốt
này, mà vấn đề thì có ít đâu. Gradov hoàn toàn không thể sống trong tập
thể, trở thành như tất cả mọi người, thức dậy cùng với tất cả, đi đều tập thể
dục, sau đó xếp hàng chào cờ, ăn thứ cháo loãng khó chịu, những mẩu gân
mẩu thịt rưới đầy chất béo hỗn hợp.
