kiến thức mang tính chất khuyến nông mới chỉ giúp cải thiện năng suất
trước mắt. Việc đầu tư phát triển công nghệ sinh học, cải thiện cây, con
giống nhằm tăng năng suất, nâng cao chất lượng nông phẩm và tăng cường
sức cạnh tranh nông nghiệp của đất nước trong lâu dài sẽ quyết định việc
thúc đẩy nhanh tiến trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Vai trò của chính phủ
ở đây là không thay thế được.
Cơ khí hóa và việc phát triển các hoạt động thủ công nghiệp, tiểu công
nghiệp tại nông thôn sẽ hình thành các thị trấn, nơi thương mại, dịch vụ và
các ngành công nghiệp kỹ thuật thấp sẽ bắt đầu phát triển. Có thể gọi đó là
một tiến trình đô thị hóa nông thôn, nhưng không nên nghĩ rằng điều đó sẽ
thay thế nhiệm vụ của các đô thị lớn là phải mở rộng cửa để đón lực lượng
lao động dự bị cho công nghiệp hóa từ nông thôn đổ về. Làn sóng nhập cư
này sẽ tạo ra các vấn đề xã hội và môi trường khá phức tạp nhưng đó là giá
phải trả cho một tiến trình không thể ngăn chặn được của phát triển. Chi phí
về giáo dục tại thành thị cho những người nhập cư có thể cao hơn ở nông
thôn, nhưng ở thành thị họ chắc chắn được đào tạo tốt hơn và thích hợp
hơn. Tuy nhiên các chi phí về hạ tầng khác sẽ thấp hơn so với việc xây
dựng đô thị mới tại nông thôn với cơ sở hạ tầng tương đương.
Cùng với sự gia tăng năng suất lao động trong nông nghiệp và sự sụt
giảm số lao động tại nông thôn, tiến trình tích tụ đất đai sẽ diễn ra, tạo điều
kiện cho việc gia tăng hơn nữa năng suất nông nghiệp và việc cơ khí hóa,
công nghiệp hóa nông nghiệp. Một lần nữa, vai trò định hướng và xúc tiến
của nhà nước sẽ rất quan trọng. Sự phát triển kinh tế trang trại, việc hình
thành các hợp tác xã nông nghiệp hiện đại với trình độ quản trị, điều hành
nâng cao sẽ là những mô hình cần thiết, phù hợp với tiến trình này.
Để kết luận, chúng ta thử xem xét một vài con số. Năm 2000, tỷ lệ dân
số trong nông nghiệp của nước ta là 73%, tức vào khoảng 58,4 triệu người.
Nếu chúng ta có thể thực hiện việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế thành công,
đến năm 2020, tỷ lệ dân số trong nông nghiệp sẽ còn 40%, tức vào khoảng
44 triệu người. Trong vòng 20 năm, chỉ với một tỷ lệ tăng thuần 1% dân số
nông nghiệp mỗi năm, chúng ta phải có thể đưa ra khỏi vùng nông thôn
