Trên con đường hội nhập
T
rong khi nền mậu dịch quốc tế ngày nay đang ở đỉnh cao chưa từng có
trong suốt lịch sử lâu dài của nó, thế giới trở nên nhỏ hẹp hơn và do đó lực
hút thị trường ngày càng mãnh liệt hơn. Mỗi quốc gia trên hành tinh xanh
này, kể cả những đảo quốc xa xôi trên các đại dương, đều bị cuốn vào dòng
chảy mậu dịch quốc tế. Năm 1995 sẽ chứng kiến một bước dài của Việt
Nam trên tiến trình hội nhập vào thị trường thế giới. Tháng 7 năm 1995,
Việt Nam sẽ gia nhập ASEAN và sau đó phải xem xét thận trọng các khả
năng và điều kiện gia nhập AFTA mà triển vọng về lợi ích kinh tế cho các
thành viên xem ra được đánh giá cao hơn thực lực của chính nó. Vả chăng,
hội nhập khu vực không thay thế mà chỉ là một bước quá độ đến hội nhập
toàn cầu.
Tuy nhiên con đường hội nhập không bằng phẳng cho những nước
nghèo. Chắc chắn, sự phát triển thương mại quốc tế sẽ mang lại lợi ích cho
nền kinh tế thế giới nhưng không ai dám phủ nhận thực tế là lợi ích đó chưa
bao giờ được chia sẻ đồng đều cho các nước tham gia. Trong một thế giới
mậu dịch tự do, có những nước được hưởng lợi nhiều hơn những nước
khác. Điều trớ trêu là những nước hưởng lợi ít nhất, chịu thiệt thòi nhiều
nhất lại là những nước đáng được và có nhu cầu cần được san sẻ nhiều hơn,
đơn giản vì họ là những nước nghèo nhất. Mậu dịch quốc tế được xây dựng
trên lý thuyết phân công quốc tế và sự phân công quốc tế được giả định là
dựa trên lợi thế quốc gia. Nhưng hiện nay có những cường quốc kinh tế có
lợi thế về mọi mặt và có những nước nghèo không có lợi thế về bất cứ mặt
nào. Tình trạng thâm thủng mậu dịch Bắc - Nam kéo dài là một ví dụ.
Những nước nghèo ở phương Nam thường bị trách là không lo toan đến
trách nhiệm “sắp xếp lại trật tự ngôi nhà của mình” hay không làm điều
phải làm là “thắt lưng buộc bụng” sống khắc khổ, không tiêu pha quá
những gì mình làm ra. Tuy nhiên, thực tế lại cho thấy các nước phương Bắc
hầu hết chỉ chú trọng đến quyền lợi của họ là làm thế nào bán được sản
