đại học hướng đến phục vụ các nhu cầu công việc đa dạng của các doanh
nghiệp và biến hệ thống giáo dục đại học ở nước ta thành những trường dạy
nghề lớn? Đối với vấn nạn thứ nhất, có một điểm cần làm sáng tỏ. Lý
thuyết không phải là một cái gì đó xa rời thực tế mà chỉ là sự giải thích có
tính hệ thống đối với những gì đã xảy ra và đã được kiểm nghiệm chính
xác, có tính lập đi lập lại trên thực tế. Một sinh viên được đào tạo giỏi về lý
thuyết được hiểu theo nghĩa đó chắc chắn là một sinh viên giỏi và có thể trở
thành một nhân viên giỏi vì anh ta hiểu được một cách đúng đắn những gì
anh ta được truyền đạt và hành động đúng đắn và sáng tạo theo những gì
anh ta thực sự hiểu. Chúng ta không có nhiều sinh viên được đào tạo như
thế. Ngược lại, phần gọi là thực tế mà các trường đang đào tạo, theo ý kiến
nhiều chuyên gia, thường lạc hậu và không được cập nhật nên lại thiếu thực
tế. Sinh viên thiếu thông tin đối với cái mới nên không hòa nhập nhanh
chóng được với công việc mới của họ. Như vậy, vấn đề là nội dung chương
trình đào tạo và chất lượng giảng dạy, không phải là lý thuyết hay thực tế.
Vấn nạn thứ hai liên quan đến tính chất truyền thống của giáo dục đại học.
Đại học, dù ở bất cứ đâu, được xem là lò đào tạo tinh hoa ưu tú, anh tài cho
đất nước (và cho cả nhân loại), không thể bị hạ thấp vai trò để trở thành nơi
huấn luyện tay nghề chuyên môn cho các công ty. Các trường đại học, trên
nguyên tắc, phải có cánh cửa luôn mở rộng để đảm bảo việc học suốt đời
cho mọi người muốn học, dù người đó có thể ở độ tuổi 80. Ở độ tuổi đó,
chắc chắn họ học không phải để làm việc. Hệ thống đại học còn là nơi tích
lũy kiến thức từ nhân loại và tạo ra kiến thức mới cho nhân loại. Kiến thức
mới phần lớn được sáng tạo từ khoa học cơ bản, chỉ có một phần nhỏ là từ
khoa học ứng dụng. Hướng nghiệp hóa đại học sẽ làm mai một khả năng
tạo ra kiến thức mới của một dân tộc. Nếu làm như vậy, trên con đường văn
minh, chúng ta sẽ mãi là người đi sau và chỉ có thể tiến bộ nếu học được
những kiến thức do những dân tộc đi trước truyền dạy bằng cách gửi con
em ra học tại các trường đại học nước ngoài.
Nói như thế không có nghĩa là chúng ta không đào tạo chuyên ngành cấp
cao đẳng hay đại học. Ở nhiều nước, việc đào tạo chuyên ngành cấp đại học
