Trọng dụng nhân tài
L
ịch sử nhân loại có quá nhiều bài học và kinh nghiệm phong phú về
việc sử dụng nhân tài để có thể đúc kết thành một quy luật rất chính xác:
nước nào biết trọng dụng nhân tài thì sẽ cường thịnh, nước nào không biết
trọng dụng nhân tài sẽ suy vong. Điều đáng lưu ý là số lượng nhân tài xuất
hiện vào một thời điểm lịch sử nhất định của một nước lại là một hàm số
của chính sách trọng dụng nhân tài mà không tùy thuộc vào hệ thống đào
tạo của nước đó. Trong lịch sử, việc chảy máu chất xám vẫn thường xảy ra.
Ví dụ, Tam Tấn (Hàn, Ngụy, Triệu) có hệ thống đào tạo rất tốt thời Chiến
Quốc, nhưng các nhân tài của họ lại thường kéo sang Tần để được trọng
dụng vì triều đình nước Tần có chính sách chiêu hiền đãi sĩ tốt hơn. Chính
nhờ đó mà nước Tần ngày càng thu hút nhiều nhân tài, ngày càng trở nên
cường thịnh để cuối cùng gồm thâu sáu nước, thống nhất Trung Hoa.
Tất nhiên, điều tốt nhất cho một quốc gia là vừa có hệ thống giáo dục
đào tạo ưu việt, vừa có chính sách trọng dụng nhân tài tốt. Hoa Kỳ có thể là
một nước có nhiều tài nguyên và đông dân số, nhưng nếu chỉ dựa trên
những yếu tố đó, Hoa Kỳ không thể trở thành một cường quốc kinh tế và
quân sự hàng đầu thế giới. Trung Quốc, Ấn Độ có dân số đông hơn, Nga có
tài nguyên phong phú hơn. Nhưng Hoa Kỳ có hệ thống giáo dục đại học và
cơ chế trọng dụng nhân tài tốt nhất. Nói cơ chế, vì trọng dụng nhân tài tại
Mỹ không chỉ là một chính sách Nhà nước mà còn là thái độ, cách ứng xử
của cộng đồng. Nhân tài trên khắp thế giới đổ về Mỹ trong hàng trăm năm
qua không làm việc trong bộ máy nhà nước mà chủ yếu là ở khu vực doanh
nghiệp tư nhân. Họ được trả lương cao, được tạo điều kiện tốt nhất để phát
huy năng lực. Chính hai yếu tố đó, khi được cộng hưởng lại, trở thành động
lực rất mạnh khiến cho Hoa Kỳ, chỉ trong vòng 50 năm đầu của thế kỷ XX,
từ một nước mới thoát khỏi cảnh tàn phá của cuộc nội chiến vào hậu bán
thế kỷ XIX đã nhanh chóng trở thành một quốc gia cường thịnh cả về kinh
tế lẫn quân sự, vượt qua Anh quốc, một đế quốc hùng mạnh suốt hai thế kỷ
