nghèo giữa thành thị và nông thôn, và không phải chỉ giữa thành thị và
nông thôn. Tình trạng người giàu giàu hơn và người nghèo nghèo thêm
không phải là không phổ biến, dù tốc độ tăng trưởng kinh tế vẫn gia tăng.
Để giảm bớt điều được gọi là “khoảng cách khó chịu của tăng trưởng” này,
các quốc gia đều có những chính sách với nhiều mức độ khác nhau nhằm
xây dựng một hệ thống an sinh phúc lợi xã hội rộng rãi cho cộng đồng, nền
tảng vững chắc cho sự ổn định chính trị.
Việt Nam, trong thập niên vừa qua, là quốc gia có tốc độ phát triển kinh
tế hàng năm cao vào hàng nhất nhì ở khu vực Đông Á với mức thu nhập
thực tế tăng bình quân 7,3%/năm, đồng thời cũng được Ngân hàng Thế giới
(WB) đánh giá là một trong những quốc gia thành công nhất trong nỗ lực
thực hiện các chương trình xóa đói giảm nghèo. Tỷ lệ đói nghèo (theo tiêu
chuẩn của WB) đã giảm từ 58% dân số (1993), xuống còn 20% dân số vào
năm 2004, trong khi cũng trong thời gian đó, dân số đã gia tăng từ 70,3
triệu người lên đến 80 triệu người. Một báo cáo của Ngân hàng Thế giới đã
nhận xét: “Ngày nay, hơn 90% hộ nông dân ở nông thôn đã có điện.
Chương trình điện khí hóa nông thôn đầu tiên của chính phủ Việt Nam đã
mang điện đến cho 2,7 triệu người sống trong vùng nghèo nhất. Người dân
đã có thể kiếm thu nhập cao hơn, học hành lên cao hơn và nhận được sự
chăm sóc về sức khỏe tốt hơn”.
Tuy những nỗ lực xây dựng cơ sở hạ tầng vật chất - trường học, bệnh
viện, đường sá, hệ thống điện nước... rất cần thiết để cải thiện cuộc sống
người nghèo, nhưng chưa đủ để tạo dựng thành công một hệ thống an sinh
xã hội hoạt động như một tấm lưới an toàn giúp tầng lớp lao động trong
cộng đồng có chỗ trú ẩn trước những sóng gió của thị trường, nhất là trong
thời kỳ hội nhập kinh tế. Về điểm này, Chính phủ đã có những nỗ lực xây
dựng hệ thống bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế. Tuy nhiên, trên thực tế, quy
mô “bảo hộ” của hệ thống này cho đến nay vẫn còn quá hạn chế vì nhiều lý
do.
Báo cáo của Chương trình Phát triển Kinh tế Liên Hợp Quốc (UNDP)
công bố mới đây (22/8/2007), dựa trên các số liệu điều tra về mức sống hộ
