năm 1648, cộng đồng quốc tế bắt đầu có trật tự quốc tế đầu
tiên, tiến sang thời đại qua chiến tranh mà sinh ra bá chủ, dựa vào
bá chủ để xây dựng và duy trì trật tự quốc tế. Quốc gia bá chủ điển
hình trong thời đại bá chủ là nước Anh và nước Mỹ, đại diện điển
hình của trật tự quốc tế thời đại bá chủ là “nền hòa bình dưới sự
thống trị của Anh Quốc” và “nền hòa bình dưới sự thống trị của
Mỹ”. Giai đoạn này bắt đầu từ năm 1648 cho tới nay, đã trải qua ba
thế kỷ rưỡi.
Giai đoạn thứ ba là giai đoạn “dân chủ”: Tiêu chí căn bản của giai
đoạn này là Trung Quốc tiến lên cương vị quốc gia lãnh tụ, là sự
dân chủ hóa quan hệ quốc tế và dân chủ hóa cộng đồng quốc tế.
Sự lãnh đạo bá quyền thế giới của Mỹ đã trở nên lạc lõng với
thời đại, Mỹ không còn xứng đáng với chức vụ quốc gia lãnh tụ; sự
lãnh đạo có tính chất bá quyền của Mỹ ngày càng bị phê phán
nhiều. Cựu Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad khi trả lời
phỏng vấn của đài truyền hình Trung Quốc đã nói: “Nước Mỹ có
cơ hội rất tốt để thể hiện nền văn minh của họ, điều không may
là nhà lãnh đạo Mỹ lại dùng phương thức xâm phạm để thể hiện sức
mạnh của họ, kể cả quyền ưu tiên đánh trả, cũng tức là trong tình
hình chưa bị quốc gia khác tấn công mà nước Mỹ cho rằng họ có
quyền tấn công và chinh phục quốc gia khác. Điều đó làm các
nước nhỏ rất lo lắng. Đây không phải là vai trò nước Mỹ nên đảm
đương, Mỹ nên làm một công dân quốc tế tốt, nên tán thành
thông qua một tổ chức quốc tế như Liên Hợp Quốc để giám sát
mối quan hệ quốc tế và biểu hiện của các nước. Tôi cho rằng Mỹ
có thể trở thành một quốc gia rất tốt, có thể gánh vác trách nhiệm
thế giới. Nhưng trừ khi Mỹ thiết lập được sự cân bằng với các
quốc gia khác, nếu không Mỹ sẽ bắt nạt các nước nhỏ yếu. Một
nhà lãnh đạo tốt không nên có tính xâm lược, nên làm những việc
phù hợp đạo đức. Gây chiến tranh chinh phục nước khác, giết hại
