Trong bài diễn thuyết hôm 20 tháng 9 năm 1912 tại cuộc mít
tinh hoan nghênh của giới quân đội Sơn Tây, Tôn Trung Sơn nói:
“Trong thế kỷ XX, các nước lập quốc đang tranh giành nhau, chưa
thể tới thời đại Đại đồng, bởi thế nếu không có binh lực cường
thịnh thì không thể dựng được nước”.
Ngày 23 tháng 6 năm 1924 khi tiếp đoàn đại biểu giới lao công
Phillippines, Tôn Trung Sơn có nói: “Cách đây hai nghìn năm, Trung
Quốc cực mạnh, chẳng những một mình hùng cứ phương Đông mà
cũng làm châu Âu khiếp sợ. Nhưng Trung Quốc đã mạnh lại dùng
chủ nghĩa hòa bình lên lớp cho thế giới, dạy các nước khác từ bỏ
chiến tranh, giành cuộc sống hòa bình; có điều khi Trung Quốc
tuyên truyền bài học ấy thì các nước khác lại đang chuẩn bị lực
lượng lớn lục quân, hải quân, gây nên kết cục như ngày nay. Họ
thấy ta đất rộng nhiều sản vật, là một thị trường rất tốt nhưng
lại thiếu trang bị quân sự, nho nhã yếu ớt, bèn từng bước chia cắt
đất đai nước ta, mỗi nước chiếm một phạm vi thế lực”. Từ mối
quan hệ quốc tế “các nước xưng hùng xưng bá tranh giành đuổi
bắt” và từ các bài học lịch sử của Trung Quốc, Tôn Trung Sơn vạch
ra mối quan hệ giữa binh lực cường thịnh với dựng nước yên ổn.
Để xây dựng Trung Quốc thành “nước mạnh nhất thế giới”,
Tôn Trung Sơn đã ấn định một cương lĩnh quân sự khí thế hừng
hực, ngày nay xem lại chúng ta vẫn cảm thấy rung động mãnh liệt.
Trong bản cương lĩnh ấy, Tôn Trung Sơn đề xuất: “Kế hoạch
huấn luyện 30 triệu nhân tài quân sự quốc phòng cơ bản, kế
hoạch huấn luyện 10 triệu nhân tài kỹ thuật quốc phòng”. Ngày 26
tháng 10 năm 1912, trong bài diễn thuyết tại cuộc mít tinh hoan
nghênh của Liên hợp Quân chính học Nam Xương, Tôn Trung Sơn
nói: “Từ nay, chúng tôi hy vọng các vị quyết tâm cố gắng phấn
đấu nghiên cứu lý luận quân sự, làm cho 400 triệu đồng bào đều
có tinh thần thượng võ”.
