mỏ đồng, và hai đường ống dẫn dầu và khí đốt. Những công ty đó bị cáo
buộc không đền bù thỏa đáng cho nông dân vì làm họ mất đất, hủy hoại
môi trường, và cướp đoạt tài nguyên thiên nhiên ở nước này. Mối quan hệ
pauk-paw
từng được chào đón nhiệt liệt của Trung Quốc đối với
Myanmar, dựa trên tình cảm “anh em” giữa hai nhà nước, lúc này đang bắt
đầu vỡ vụn.
Trong hai thập niên, Trung Quốc là bạn duy nhất của quốc gia bên lề
này. Bắc Kinh đã cung cấp phần lớn lượng đầu tư ngoại quốc và lượng vũ
khí nhập khẩu, đứng sau chính phủ quân phiệt ở Myanmar trong khi
phương Tây trừng phạt nước này bằng những lệnh chế tài kinh tế và tài
chính. Bắc Kinh liên tục bảo vệ quốc gia phụ thuộc của họ trước những chỉ
trích quốc tế ở Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, y như họ đã từng bảo vệ
chế độ của Mahinda Rajapaksa ở Sri Lanka. Tuy vậy sau cuộc tổng tuyển
cử năm 2010, khi chế độ quân phiệt bắt đầu thực hiện một loạt những cải tổ
theo hướng tự do hơn, mối quan hệ kia nhanh chóng trở nên “chua cay”.
Việc Myanmar có sự chuyển tiếp bất thần và đáng kể sang dân chủ đã mang
lại cho người dân nhiều quyền tự do biểu đạt hơn, phóng thích một làn sóng
chủ nghĩa quốc gia và cảm thức chống Trung Quốc trong dân chúng ở khắp
vùng đất này. Háo hức nới lỏng sự phụ thuộc vào Trung Quốc, chính phủ
mới theo đường lối giống dân sự của Myanmar đã quay lưng lại Bắc Kinh
để tìm kiếm những mối bang giao tốt đẹp hơn với Hoa Kỳ và phương Tây.
Khi Tổng thống mới treo lại công trình xây đập Myitsone trị giá 3,6 tỉ đô-la
ở phía Bắc nước này, giới phân tích Trung Quốc bắt đầu bàn công khai về
việc “đánh mất Myanmar”.
Lúc ấy, Trung Quốc sợ rằng đồng minh cũ của họ sẽ rơi vào vòng tay
của Hoa Kỳ. Ðối với giới phân tích ở Bắc Kinh, những chuyến công du của
ngoại trưởng Hillary Clinton năm 2011 và Tổng thống Obama năm 2012 đã
xác nhận việc Hoa Kỳ “xoay trục” về phía châu Á, một sáng kiến mới mẻ
dưới thời chính quyền mới của Ðảng Dân chủ Hoa Kỳ, và sáng kiến này
được thiết kế nhằm khắc chế Trung Quốc lại trong khu vực sân sau của
chính họ.
Một số người còn lập luận rằng sự chuyển tiếp của Myanmar từ
