chế độ độc tài quân phiệt sang chế độ dân chủ mới chớm thực ra là một
mưu kế nhằm giảm bớt tầm ảnh hưởng quá cỡ của Trung Quốc. Chuyện
này có chút sự thật trong đó: Giới tướng lĩnh của Myanmar không còn
muốn bị trói buộc vào Bắc Kinh. Nhưng lí do hệ trọng hơn cả của họ trong
việc khởi xướng quá trình cải tổ là để cứu lấy chính bản thân ở quê nhà,
chứ không phải tỏ ra thân thiện với Washington. Dù lí do nào đi nữa, Trung
Quốc cũng đã mất đi vị thế đặc quyền của mình ngay khi họ đang thận
trọng tiến gần hơn đến việc xây dựng một tuyến chuyển tiếp mới đầy hệ
trọng chạy từ phía Tây Nam Trung Quốc đến vịnh Bengal – một tham vọng
ấp ủ từ lâu nhằm tạo ra một bờ biển đại lí ở phía Tây và biến Myanmar
thành một “California của Trung Quốc”.
Ngày nay, mối quan hệ giữa Bắc Kinh với chính phủ Myanmar ở
Naypidaw vẫn còn đầy lạnh nhạt – tuy thế tầm quan trọng địa chiến lược
của Myanmar đối với Trung Quốc vẫn chưa suy giảm.
Kinh trước một vấn đề to lớn, tiếp theo sau thắng lợi bầu cử áp đảo của
đảng Liên minh Quốc gia vì Dân chủ (National League for Democracy –
NLD), vốn mang lại quyền thế cho chính quyền dân sự hoàn chỉnh đầu tiên
của nước này trong 15 năm. Nếu những mối bang giao lạnh lùng có thể
hình thành dưới một chính phủ có các lãnh đạo là các cựu sĩ quan quân đội
mà Bắc Kinh trước đây đã cộng tác khắng khít suốt hai thập niên, thì làm
sao Bắc Kinh có thể trông mong chuyện lấy lại được tầm ảnh hưởng với
một chính quyền do Aung San Suu Kyi lãnh đạo, một nhà hoạt động dân
chủ trứ danh thế giới?
Trước ngày bầu cử, tờ Hoàn cầu Thời báo của Trung Quốc đã phát đi
lời cảnh báo: “Không nhà quan sát nào xét đến việc Myanmar sẽ hoàn toàn
ngả về phía Hoa Kỳ, do một động thái thiếu suy nghĩ như thế sẽ làm hủy
hoại vùng không gian chiến lược và nguồn tài nguyên mà họ có thể thu
được từ các chính sách đầy hòa khí của Trung Quốc”, tờ này đã viết như
thế trong một bài xã luận thẳng thừng. Những ràng buộc của Myanmar với
Trung Quốc, bài viết nói thêm, trước đó đã chuyển từ “đặc biệt sang bình
thường”.
Tờ Hoàn cầu Thời báo là tờ báo “chị em” với tờ Nhân dân Nhật
