báo, cơ quan ngôn luận của Ðảng Cộng sản Trung Quốc. Tờ này đậm tính
quốc gia chủ nghĩa và thích rước lấy những thứ gây tranh cãi, nhưng họ
không đại diện cho quan điểm chính thức. Dẫu vậy, Bắc Kinh cho phép họ
thủ vai “cảnh sát bất lương” trong thế giới ngoại giao nhạt nhẽo của Trung
Quốc, nói những điều mà viên chức ngoại giao kiệm lời không thể nói.
Trong cuộc phỏng vấn với Tân Hoa xã sau chiến thắng của mình, Aung San
Suu Kyi đáp lại bằng những lời thẳng thắn. Bà bảo với thông tấn xã chính
thức của Trung Quốc, chính phủ của bà sẽ tiếp dụng một chính sách ngoại
giao thân thiện với tất cả các nước, kể cả Trung Quốc. Tán dương Sáng
kiến Vành đai và Con đường của Tập Cận Bình, bà nói thêm rằng
Myanmar sẽ chào đón các khoản đầu tư của Trung Quốc.
Ðiều đó thực tế vận hành ra sao sẽ tùy thuộc vào nhiều yếu tố, đặc biệt
là sự sẵn lòng của dân chúng Myanmar trong việc chấp nhận sự hiện diện
của Trung Quốc và các công ty kĩ thuật của nước này. Vì khi ngôi sao
Trung Quốc đang lên cao ở khu vực Ðông Nam Á, cảm thức đề kháng
Trung Quốc lại càng sâu sắc hơn. Chính phủ nước này lo rằng Myanmar sẽ
trở thành một “vệ tinh” bên trong “thái dương hệ Trung Quốc”, như Lào và
Campuchia, do Trung Quốc đang theo đuổi mộng Châu Á về một vị thế
vượt trội trong khu vực. Thường dân ưu tư ít về chuyện địa chính trị mà ưu
tư nhiều về chuyện mất đất và kế sinh nhai của mình vào tay giới thương
gia Trung Quốc thực dụng. Cần phải mất nhiều thế hệ thì người dân nước
này mới “thứ tha” cho Trung Quốc trách nhiệm cộng tác khắng khít với
những tướng lĩnh bị cả nước oán ghét. Ðối với Bắc Kinh, việc đánh mất
Myanmar là câu chuyện cảnh giác rằng việc đánh mất cả tâm lẫn trí là việc
dễ xảy ra đến dường nào.
Cảm thức chống Trung Quốc ở Myanmar không phải là điều mới có:
Mối quan hệ giữa Trung Quốc và Myanmar là mối quan hệ xưa cũ và phức
tạp, đặc trưng bởi một cảm giác lúc tốt lúc xấu về tình trạng cừu địch giữa
hai người anh em. Trong nhiều thế kỉ, triều đình Miến Ðiện ở Mandalay đã
triều cống hoàng đế Trung Quốc, và từ lâu Myanmar đã xem Trung Quốc
vừa là đồng minh thân cận nhất vừa là mối đe dọa lớn nhất.
