metro. Logo doanh nghiệp của CRG rõ ràng vắng bóng ở thành phố này:
Chẳng ai thích quảng cáo sự can dự của Trung Quốc.
Ở Thành phố Hồ Chí Minh, nơi hai công ty Nhật đang xây dựng hệ
thống metro đầu tiên của thành phố, khung cảnh khác hoàn toàn. Ở quảng
trường trung tâm đối diện Nhà hát Thành phố do Pháp xây dựng, một tấm
biển trưng hình mặt trời đỏ của Nhật kế bên ngôi sao vàng của Việt Nam;
nó thông báo cho người qua đường biết dự án là một ví dụ cho “Quan hệ
hữu nghị và hợp tác Việt – Nhật”. Shimizu và Maeda, hai nhà thầu của
Nhật, nhận được tiền từ cơ quan viện trợ của chính phủ nước họ – một phần
trong nỗ lực của Tokyo nhằm gia tăng viện trợ và đầu tư của Nhật khi đối
diện với sự cạnh tranh của Trung Quốc. Trong khi đầu tư của Trung Quốc
bị người dân phẫn nộ, đầu tư của Nhật được dân chúng đón nhận hơn.
Tôi quan sát tiến độ của metro này từ cửa sổ phòng mình ở khách sạn
Continental Sài Gòn, được cho là khách sạn xưa nhất thành phố. Ðược xây
dựng vào thập niên 1980, những cây cột trắng kiểu Doric và mặt tiền màu
kem của khách sạn gợi lên dĩ vãng Ðông Dương thuộc Pháp nay đã xa
vắng. Tới thập niên 1930, Sài Gòn được xem là một trong những thủ phủ
thuộc địa lớn của phương Ðông. Ngày nay, mặc dù những văn phòng và
biệt thự kiểu thuộc địa đã nhường chỗ cho những cao ốc, nhưng du khách
vẫn tìm đến hai tháp chóp song sinh của nhà thờ Công giáo La Mã (tức nhà
thờ Ðức Bà – ND) và cái dinh thự nguy nga của Bưu điện Trung tâm Sài
Gòn. Kì thực, Sài Gòn thuở ấy là nơi ngụ cư của tầm chỉ 125.000 người,
trong đó chỉ có hơn 12.000 người Pháp. So với Thượng Hải, với số dân
thuở đó đang gần tới mức 3 triệu – bao gồm hơn 100.000 người ngoại quốc
– Sài Gòn chẳng khác gì một trạm giao thương. Tới thập niên 1950, khi
công cuộc thực dân của Pháp đang đến hồi cáo chung, Graham Greene tới
ngụ tại khách sạn Continental và chấp bút cho câu chuyện kinh điển về sự
rã tan của thời này, tác phẩm The Quiet American (Người Mỹ trầm lặng).
Hơn nửa thế kỉ sau, Sài Gòn bắt đầu thực hiện được hứa hẹn của mình.
Ðược đổi sang tên Thành phố Hồ Chí Minh sau năm 1975, dân số thành
phố này đã tăng thành hơn 10 triệu người, khiến nơi này dễ dàng trở thành
