đồng thời đi theo các con đường khác nhau ? Phản đối như vậy kể ra cũng
là tự nhiên thôi, nhưng cơ học lượng tử – vật lý của thế giới chúng ta - đòi
hỏi rằng chúng ta hãy vứt bỏ những lời phản đối tẻ nhạt như vậy. Những
kết quả tính toán bằng cách dùng phương pháp của Feynman đều phù hợp
với những kết quả của phương pháp hàm sóng vốn đã được xác nhận là phù
hợp rất tốt với thực nghiệm. Bạn hãy để cho tự nhiên quyết định cái gì là có
và cái gì là không có ý nghĩa. Như Feynman đã có lần viết: “[Cơ học lượng
tử] mô tả tự nhiên một cách vô lý, nếu đứng trên quan điểm của lẽ phải
thông thường. Nhưng nó lại hoàn toàn phù hợp với thực nghiệm. Vì vậy, tôi
hy vọng rằng các bạn hãy chấp nhận tự nhiên như nó vốn vô lý như thế”
.
Nhưng bất kể tự nhiên vô lý đến mức nào đi nữa khi xem xét ở thang vi
mô, mọi thứ vẫn phải được xếp đặt sao cho chúng ta sẽ tìm lại được những
thứ tẻ nhạt quen thuộc trong thế giới hằng ngày của chúng ta. Để đạt mục
đích đó, Feynman đã chứng tỏ được rằng nếu bạn xem xét chuyển động của
các vật lớn, như quả bóng, chiếc máy bay hay một hành tinh chẳng hạn, tức
là lớn so với những hạt nội nguyên tử, thì quy tắc gán một con số cho mỗi
quỹ đạo của ông sẽ đảm bảo rằng, ngoại trừ một quỹ đạo, còn thì tất cả các
quỹ đạo khác sẽ triệt tiêu lẫn nhau khi tính đến những đóng góp tổ hợp của
chúng. Thực tế, trong số vô hạn những quỹ đạo khả dĩ, chỉ có duy nhất một
quỹ đạo là quan trọng, chừng nào có liên quan tới chuyển động của vật. Và
nó chính là quỹ đạo mà ta tìm được theo những định luật về chuyển động
của Newton. Điều này giải thích tại sao, trong thế giới hằng ngày, dường
như đối với chúng ta, những vật này – chẳng hạn như quả bóng được ném
lên – lại đi theo một quỹ đạo duy nhất có thể tiên đoán được từ lúc bắt đầu
cho tới khi đến đích. Nhưng đối với những vật vi mô, quy tắc gán một số
cho mỗi quỹ đạo của Feynman chứng tỏ rằng nhiều quỹ đạo khác nhau đều
có thể và thường có đóng góp vào một chuyển động của vật. Chẳng hạn,
trong thí nghiệm hai khe, một số các quỹ đạo này đi qua các khe khác nhau
làm cho xuất hiện bức tranh giao thoa mà chúng ta đã quan sát được. Do
đó, trong thế giới vi mô, chúng ta không thể khẳng định rằng một electron
chỉ đi qua một khe này hoặc một khe khác. Bức tranh giao thoa và hình
