GIAI ĐIỆU GIÂY VÀ BẢN GIAO HƯỞNG VŨ TRỤ - Trang 176

ta giải mã thông tin được mang tới bởi các photon phản xạ từ vật. Các máy
gia tốc hạt cũng dựa trên những nguyên tắc tương tự. Chúng bắn các mẫu
vật chất như các electron và proton vào nhau và vào các bia khác, còn các
detector tinh xảo thì phân tích cơn mưa những mảnh vỡ tạo thành, từ đó xác
định cấu trúc của các vật được nghiên cứu.
Theo quy tắc chung, thì kích thước của hạt thử xác định giới hạn dưới của
thang chiều dài mà chúng ta muốn thăm dò. Để có một ý niệm về ý nghĩa
của phát biểu quan trọng đó, hãy tưởng tượng Slim và Jim do muốn có một
chút văn hóa đã đăng ký vào học một lớp dạy vẽ. Sau một học kỳ, Jim ngày
càng hậm hực vì Slim tiến bộ rất nhanh và cậu ta đã thách thức Slim thi tài
cao thấp. Cậu ta đề nghị mỗi người lấy nhân của một quả đào, cho kẹp chặt
lại và vẽ nó một cách "tả chân" nhất. Một yêu cầu oái oăm trong lời thách
thức của Jim là cả hai người đều không được nhìn vào nhân quả đào. Thay
vì, mỗi người được phép biết về kích thước, hình dạng và những đặc điểm
của nó chỉ bằng cách bắn phá nó bằng các hạt đạn (trừ photon) rồi quan sát
độ lệch của các hạt đó, như được minh họa trên hình 6.4. Slim hoàn toàn
không biết là Jim đã nhồi vào súng của mình những viên đạn bằng đá (như
trong hình 6.4a) còn cậu ta lại nhồi vào súng của mình những viên đạn
nhựa, kích thước 5mm, nhỏ hơn nhiều (như hình 6.4b). Cả hai đều đứng
sau khẩu súng của mình và cuộc đấu súng bắt đầu.