phóng đại thứ tư trên hình 8.3 - thì một chiều mới, chiều cuộn tròn, mới
hiện ra, nhìn rất giống như những vòng sợi len tròn xếp chặt tạo nên lớp
xốp trên bề mặt một tấm thảm. Kaluza và Klein cho rằng chiều cuộn tròn
phụ này tồn tại ở mọi điểm trong các chiều có quảng tính rộng, hệt như chu
vi tròn của ống dẫn nước tồn tại ở mọi điểm dọc theo chiều dài của nó. (Để
dễ nhìn, trên hình ta chỉ vẽ minh họa chiều cuộn tròn tại những điểm cách
đều nhau của các chiều lớn). Hình 8.4 là một mặt phẳng gần với cấu trúc
không gian theo Kaluza và Klein.
Hình 8.4. Những đường kẻ ô biểu diễn các
chiều lớn quen thuộc trong đời sống hàng ngày của chúng ta, trong khi đó
các vòng tròn biểu diễn chiều mới, chiều nhỏ và bị cuộn tròn lại. Giống
như những vòng sợi len xếp chặt tạo nên lớp xốp của một tấm thảm, những
vòng tròn này tồn tại ở mỗi điểm trong các chiều lớn quen thuộc, nhưng để
dễ nhìn ta chỉ vẽ chúng tại giao điểm của các đường kẻ ô.
Mặc dù sự tương tự với đường ống dẫn nước khá là rõ nét, nhưng có một số
điểm khác biệt quan trọng. Vũ trụ của chúng ta có ba chiều không gian lớn,
có quảng tính rộng (trên hình chúng ta chỉ vẽ được hai) trong khi đó ống
dẫn nước chỉ có một và quan trọng hơn, bây giờ chúng ta mô tả cấu trúc
không gian của chính bản thân vũ trụ chứ không phải của một vật (như ống
dẫn nước) tồn tại bên trong vũ trụ đó. Ý tưởng cơ bản thì vẫn như thế:
giống như chu vi tròn của ống dẫn nước, nếu như chiều phụ bị cuộn lại, thì
chiều tròn đó của vũ trụ là cực nhỏ và khó phát hiện hơn rất nhiều so với
các chiều lớn có quảng tính rộng. Thực tế, kích thước của chiều phụ này
nhỏ tới mức vượt ra ngoài khả năng phát hiện của những dụng cụ phóng đại
mạnh nhất của chúng ta hiện nay. Và, điều quan trọng nhất, đó là chiều nhỏ
cuộn tròn không đơn giản là một bướu tròn bên trong các chiều lớn quen
thuộc mà đây thực sự là một chiều mới tồn tại ở mỗi điểm trong các chiều
lớn quen thuộc hệt như các chiều phải - trái, trước - sau, lên - xuống tồn tại
