Brian Greene
Giai điệu giây và bản giao hưởng vũ trụ
Phần IV - Lý thuyết dây và cấu trúc của không thời gian
Chương 12 Cuộc tìm kiếm lý thuyết - m (12)
Dù cho lý thuyết 11 chiều là gì đi nữa, Witten cũng tạm đặt cho nó cái
tên là lý thuyết - M. Bạn hỏi bao nhiêu người thì có bấy nhiêu cách giải
thích về cái tên này...
Những bước chập chững của lý thuyết - M
Quan điểm hiện nay đã rất khác. Tại hội nghị String’95, Witten đã thông
báo rằng nếu chúng ta xuất phát với lý thuyết dây loại IIA và tăng hằng số
liên kết của nó từ giá trị rất nhỏ hơn 1 đến giá trị rất lớn hơn 1, thì vật lý mà
chúng ta còn phân tích được (mà chủ yếu là vật lý của các cấu hình BPS) sẽ
có gần đúng năng lượng thấp là siêu hấp dẫn 11 chiều.
Khi Witten công bố phát hiện đó, cả phòng họp đã sững sờ và từ đó đã làm
chấn động cộng đồng các nhà lý thuyết dây. Đối với phần lớn các nhà
nghiên cứu, thì đây là một phát triển hoàn toàn bất ngờ. Và phản ứng của
bạn chắc cũng đồng điệu với phản ứng của các chuyên gia trong lĩnh vực
này: Làm sao mà một lý thuyết vốn là 11 chiều lại có thể liên quan tới một
lý thuyết khác chỉ có 10 chiều.
Câu trả lời có một ý nghĩa sâu sắc. Để hiểu được điều đó chúng ta cần phải
mô tả kết quả của Witten một cách chính xác hơn. Thực tế, sẽ là dễ dàng
hơn nếu chúng ta bắt đầu từ một kết quả có quan hệ rất gần gũi được phát
minh sau đó bởi Witten và một thực tập sinh sau tiến sĩ ở Đại học Princeton
có tên là Petr Horava, công trình tập trung xét lý thuyết dây Heterotic - E.
Họ đã phát hiện ra rằng lý thuyết dây Heterotic - E liên kết mạnh cũng có
một sự mô tả 11 chiều và hình 12.7 minh họa tại sao lại như vậy. Trong
phần trái cùng của hình 12.7 chúng ta lấy hằng số liên kết của lý thuyết
Heterotic - E là rất nhỏ hơn 1. Đây là địa hạt mà chúng ta đã mô tả trong
các chương trước và đã được các nhà lý thuyết dây nghiên cứu trong nhiều
thập kỷ. Sự dịch chuyển sang bên phải của hình 12.7 tương ứng với hằng số
liên kết liên tiếp tăng lên. Trước năm 1995, các nhà lý thuyết dây đã biết