GIAI ĐIỆU GIÂY VÀ BẢN GIAO HƯỞNG VŨ TRỤ - Trang 445

một dạng khác nữa mà lý thuyết tối hậu có thể có. Thoạt nhìn, lý thuyết tối
hậu xem ra kém chặt chẽ hơn. Như chúng ta đã thấy, nó có thể mô tả được
một lô các vũ trụ, đa số trong đó chẳng có liên quan gì tới vũ trụ mà chúng
ta đang sống. Hơn thế nữa, chúng ta có thể hình dung rằng, một lô các vũ
trụ đó đều có thể thực hiện được về mặt vật lý để dẫn tới tiên đoán của
chúng ta. Thực tế, sự thảo luận ở đây chẳng qua chỉ để minh họa rằng một
sự giải thích tối hậu sẽ có thể đạt được chừng nào chúng ta thâu tóm được
không chỉ những định luật tối ưu mà còn cả những hệ quả của nó đối với sự
tiến hóa vũ trụ học ở những thang lớn hơn cả dự kiến.
Chắc chắn là những hệ quả vũ trụ học của lý thuyết dây /lý thuyết -M sẽ là
lĩnh vực nghiên cứu chủ yếu của thế kỷ XXI. Do không có những máy gia
tốc có khả năng đạt tới năng lượng Planck, chúng ta sẽ ngày càng phải dựa
vào máy gia tốc Big Bang của vũ trụ là những tàn tích còn lại của nó trong
khắp vũ trụ để lấy những dữ liệu thực nghiệm. Với sự may mắn và kiên
nhẫn, cuối cùng rồi chúng ta cũng sẽ trả lời được cho những câu hỏi như vũ
trụ bắt đầu như thế nào, tại sao nó đã tiến hóa tới dạng để giữ chúng ta lơ
lửng trong khoảng không và ở trên mặt đất. Tất nhiên, còn nhiều mảnh đất
chưa được khám phá giữa nơi chúng ta đang hiện hữu và nơi đang cất giấu
những câu trả lời đầy đủ cho những câu hỏi rất cơ bản đó. Nhưng sự phát
triển của một lý thuyết lượng tử của hấp dẫn thông qua lý thuyết siêu dây
cho chúng ta hy vọng rằng giờ đây chúng ta đã có những công cụ lý thuyết
để tiến vào những vùng bao la của những điều chưa biết và chắc chắn sau
rất nhiều nỗ lực, có thể sẽ trở về với những câu trả lời cho một số câu hỏi
cơ bản nhất mà loài người đã từng đặt ra.
[1] Những ý tưởng của Smolin được trình bày trong cuốn sách của ông
nhan đề "The life of Cosmos (New york: Oxford University Press. 1997).