của chúng ta ở đây. Anh ta cảm thấy một lực (ly tâm) kéo mạnh ra phía
ngoài và tăng dần, bởi vì khi bò ra càng xa tâm quay, không chỉ vận tốc mà
gia tốc của anh ta cũng tăng. Cuối cùng chiếc sàn quay cho phép chúng ta
thấy rằng gia tốc càng lớn thì kèm theo sự chậm của đồng hồ càng lớn, tức
là gia tốc càng lớn thì thời gian càng cong mạnh.
Những nhận xét này đã đưa Einstein đến bước nhảy cuối cùng. Vì ông đã
chứng tỏ được rằng hấp dẫn và chuyển động có gia tốc là thực sự không thể
phân biệt được và vì giờ đây ông còn chứng tỏ được rằng chuyển động có
gia tốc còn gắn liền với sự cong của không gian và thời gian nên ông đã
đưa ra cách giải thích sau cho cái “hộp đen” hấp dẫn: hấp dẫn chính là sự
cong của không gian và thời gian. Dưới đây chúng ta sẽ xét xem điều này
có ý nghĩa gì.
Sự phân tích vòng quay của Tornado hay “đĩa quay cứng” theo cách gọi
chuyên môn hơn, sẽ dẫn đến hiểu lầm. Thực tế, cho tới nay vẫn chưa có sự
nhất trí hoàn toàn về nhiều khía cạnh tinh tế của ví dụ này. Trong phần trình
bày ở Chương 3, chúng tôi theo đúng tinh thần phân tích của Einstein và
trong chú thích này chúng tôi vẫn theo quan điểm đó và tìm cách làm sáng
tỏ thêm một số đặc điểm mà bạn có thể còn mơ hồ. Thứ nhất, bạn có thể
cảm thấy khó hiểu là tại sao chu vi của sàn quay lại không bị co Lorentz hệt
như cái thước và từ đó chiều dài của chu vi mà Slim đo được cũng đúng
như chúng ta đã đo được ban đầu. Tuy nhiên, bạn cần nhớ kỹ rằng trong
toàn bộ sự thảo luận của chúng ta, Tornado luôn luôn quay, và chúng ta
không khi nào đo được chu vi của nó khi nó đứng yên cả. Và như vậy, theo
quan điểm của chúng ta - những người quan sát đứng yên - thì sự khác
nhau duy nhất giữa phép đo chu vi sàn quay của chúng ta và của Slim là
chiếc thước của Slim bị co lại; sàn Tornado quay vẫn đã quay từ trước khi
chúng ta đo và cũng vẫn đang quay khi chúng ta quan sát Slim tiến hành
đo. Vì chúng ta thấy chiếc thước của Slim bị co lại, nên chúng ta phát hiện
ra rằng anh ta phải đặt chiếc thước dọc theo chu vi sàn quay với số lần lớn
hơn chúng ta. Sự co lại của chu vi sàn quay có thể sẽ có liên quan chỉ khi
chúng ta so sánh các tính chất của sàn quay khi nó quay và khi nó đứng
yên, nhưng chúng ta không cần tới sự so sánh đó. Thứ hai, mặc dù chúng ta
