tương tự trực quan tốt về sự cong của không gian xung quanh gây bở một
vật nặng như Mặt Trời và do đó về cả sự ảnh hưởng của nó đến chuyển
động của các vật khác, nhưng cơ chế vật lý gây ra những biến dạng đó là
hoàn toàn khác. Cơ chế trong các mô hình tương tự vẫn còn phải viện đến
trực giác của chúng ta về hấp dẫn trong khuôn khổ truyền thống của
Newton, trong khi đó cơ chế do Einstein đề xuất thể hiện sự giải thích lại
trường hấp dẫn qua không gian cong.
Nhược điểm thứ hai của mô hình tương tự bắt nguồn từ tính hai chiều
của màng cao su. Thực tế, mặc dù là khó hình dung, nhưng Mặt Trời
(và tất cả các vật có khối lượng khác) đều thực sự làm cong không gian
ba chiều ở xung quanh nó.
Hình 3.6 là một cố gắng minh họa điều đó một cách thô thiển. Toàn bộ
không gian bao quanh Mặt Trời - “bên trên, “bên dưới” và “các bên” - đều
chịu cùng một loại biến dạng mà Hình 3.6 chỉ cho thấy được phần nào. Một
vật, tựa như Trái Đất chuyển động qua vùng không gian ba chiều bị uốn
cong do sự hiện diện của Mặt Trời. Bạn có thể thấy hình này có gì đó hơi
khó hiểu, chẳng hạn như tại sao Trái Đất lại không đâm sầm vào “bức
tường thẳng đứng” của không gian cong được vẽ trên hình? Tuy nhiên, bạn
cần luôn ghi nhớ trong đầu rằng, không gian không giống như màng cao su
và cũng không phải là một bức tường chắn cứng rắn. Thay vì thế, những
lưới kẻ ô bị uốn cong trên hình chỉ là những lát cắt mỏng qua toàn bộ
không gian ba chiều bị uốn cong, mà bạn, Trái Đất và mọi thứ đều chìm
ngập và cuộc sống hoàn toàn tự do trong đó. Cũng có thể bạn thấy rằng
điều đó chỉ làm cho vấn đề trở nên tồi tệ hơn: nếu như chúng ta chìm ngập
bên trong cấu trúc của không gian, thì tại sao chúng ta lại không cảm nhận
được nó? Thực ra chúng ta đã cảm nhận được. Chúng ta đã cảm thấy lực
hấp dẫn, mà không gian lại là môi trường qua đó lực hấp dẫn được truyền
đi. Khi mô tả lực hấp dẫn, nhà vật lý xuất sắc John Wheeler thường nói:
“Khối lượng áp đặt sự chi phối của nó lên không gian bằng cách nói cho
không gian biết phải cong đi như thế nào, còn không gian áp đặt sự chi phối
của nó lên khối lượng bằng cách nói cho khối lượng biết phải chuyển động
như thế nào”
.
