Bước 4: Tiết diện ngang hình lục giác có ích lợi: Giữ cây bút chì không
lăn, do vậy, không bị rơi xuống đất làm gãy đầu chì.
Bước 5: Kết luận: Cây bút chì cho trước có đồng thời tính mới và tính
ích lợi, vậy cây bút chì cho trước là sáng tạo.
Ví dụ 2: Đối tượng cho trước là điện thoại cầm tay.
Bước 1: Chọn đối tượng tiền thân là điện thoại cố định (để bàn chẳng
hạn).
Bước 2: Dùng các giác quan và suy nghĩ để so sánh điện thoại cho
trước với điện thoại tiền thân.
Bước 3: Tìm "tính mới". Cái khác cơ bản nhất của điện thoại cầm tay
so với điện thoại cố định là tiếng nói biến thành sóng điện từ truyền
trong không gian, không cần phải có dây nối giữa hai nơi gọi đi và gọi
đến.
Bước 4: Tính mới này đem lại ích lợi: Sử dụng thuận tiện hơn, tiết
kiệm nguyên vật liệu chế tạo, tiết kiệm thời gian cho người dùng… Tuy
nhiên, điện thoại cầm tay không dùng ở những nơi có thể gây nhiễu cho
thông tin liên lạc hoặc ảnh hưởng xấu đến các chế độ làm việc của các
thiết bị nhạy cảm với sóng điện từ…
Bước 5: Kết luận. Điện thoại cầm tay là sáng tạo.
Theo định nghĩa khái niệm sáng tạo và chương trình đánh giá đối tượng
cho trước có phải là sáng tạo hay không trình bày ở trên, bất kỳ người nào
cũng đều đã từng nhiều lần sáng tạo. Ví dụ, khi đi học, việc tự mình nghĩ ra
lời giải (chứ không phải cóp của người khác) các bài tập thầy, cô cho là sáng
tạo, vì ở đây có đồng thời tính mới: lời giải tự mình tìm được là mới so với
khi mình chưa tìm được; tính ích lợi: hiểu, vận dụng kiến thức đã học tốt
hơn và được điểm cao. Tuy nhiên, tính mới và tính ích lợi còn hẹp, hiểu theo
nghĩa: mới và ích lợi với chính người giải chứ không còn mới và ích lợi đối
với biết bao thế hệ học sinh đi trước đã giải bài tập đó. Trường học phải giúp
tập dượt, rèn luyện sáng tạo để nhắm tới mục tiêu cao hơn: đào tạo những
người có khả năng sáng tạo ra những công trình với tính mới và tính ích lợi
